Coraz więcej firm z branż maszynowej, metalowej, elektronicznej i elektrotechnicznej świadomie inwestuje w rozwiązania IT. Dostrzegają, że dobrze wybrany i efektywnie wdrożony system informatyczny w decydujący sposób wpływa na szybkość i dokładność procesów, co przekłada się na minimalizację kosztów, lepszą reakcję na sygnały rynkowe czy elastyczność produkcji.
Firma Stigal z Legnicy specjalizuje się w produkcji maszyn sterowanych do cięcia plazmowego i tlenowego oraz urządzeń specjalnych automatyzujących procesy spawalnicze. Pracownikom jej biura konstrukcyjnego trudno byłoby dziś wyobrazić sobie codzienną pracę bez korzystania z nowoczesnych technik komputerowego modelowania 3D. Od wielu lat firma używa oprogramowania SolidWorks, którego funkcje umożliwiają przeprowadzenie szczegółowej analizy modelu bez konieczności czasochłonnego wykonywania prototypów. Dzięki temu Stigal może szybciej reagować na potrzeby rynku, a czas wprowadzenia nowych rozwiązań skracany jest do absolutnego minimum.
Zarząd legnickiej spółki dobrze wie, że dziś sukces firm z branży zaawansowanych technologii, do których należy przemysł maszynowy, metalowy, elektroniczny i elektrotechniczny, w dużej mierze zależy od tego, na ile skutecznie potrafią one zaspokoić zmieniające się potrzeby klientów, czy są w stanie szybko wprowadzać na rynek innowacyjne technologie i czy potrafią znaleźć nowe sposoby wejścia na nowe rynki, zanim zdołają to zrobić firmy konkurencyjne. A to trudno osiągnąć bez zainwestowania w odpowiednie narzędzia IT.
Specyficzne potrzeby
Oczywiście każda branża ma swoją specyfikę. Gama produktów wytwarzanych w przemyśle metalowym i maszynowym jest niezwykle szeroka, zawsze jednak bardzo istotną rolę odgrywa ich jakość. Gotowy produkt z reguły trafia do odbiorców hurtowych bądź jest wykorzystywany przez inne firmy jako komponent czy środek produkcji. Przedsiębiorstwo musi więc taki produktu nie tylko dobrze zaprojektować, w czym pomocne jest oprogramowanie do modelownia i projektowania 3D, ale i szybko dostarczyć go na rynek i zoptymalizować koszty produkcji, w czym niezbędne będzie oprogramowanie ERP.
Z kolei firmy działające w branży elektrycznej i elektronicznej muszą często zadowalać się niewielkimi, co najwyżej kilkunastoprocentowymi marżami. Z tego względu tak ważne staje się w ich przypadku świadome zarządzanie kosztami i dążenie do maksymalnej ich redukcji, w czym także pomocne będzie odpowiednie oprogramowanie.
– Firmy z tych branż potrzebują specyficznych rozwiązań finansowo-księgowych, związanych z dokładnym rozliczaniem kosztów produkcji wraz z precyzyjnym raportowaniem przeprowadzonych czynności i materiałów zużytych w cyklu produkcyjnym – mówi Marek Sklarz, specjalista ds. marketingu w firmie InsERT. – Podobne wymagania odnoszą się do obsługi serwisu wyprodukowanych wcześniej urządzeń czy remontów. Wymaga to dostosowania systemu raportowania w firmie. Zarządzanie magazynem musi uwzględniać oznaczenia poszczególnych partii materiałów czy numery seryjne gotowych wyrobów. Często w firmach z tych branż używa się kart technologicznych montażu, serwisu, remontów obsługiwanych lub produkowanych urządzeń. Wymagają one specyficznej obsługi narzędziowni, a także zarządzania harmonogramami pracy brygad w dziale kadr.
– Bardziej świadomi użytkownicy systemów wspomagających procesy projektowe i wytwórcze coraz częściej oczekują rozwiązań dostosowanych do ich potrzeb. Dlatego w firmie CNS Solutions tworzone są makra do oferowanych programów SolidWorks. Tworzymy i udostępniamy naszym klientom nowe funkcje do oferowanego oprogramowania – mówi Wojciech Obst, kierownik działu wsparcia, IT, PDM, szkoleń, CNS Solutions.
Otwarci na inwestycje
Przedstawiciele branży IT dość zgodnie twierdzą, że menedżerowie z omawianych gałęzi przemysłu obecnie dość świadomie inwestują w rozwiązania informatyczne i zdają sobie sprawę, że jest to niezbędne dla ich dalszego rozwoju.
– To prężny rynek, otwarty na nowe inwestycje. To jednak nie dziwi, bo optymalne wykorzystanie posiadanych zasobów przez firmy z tych branż jest możliwe tylko przy wsparciu wyspecjalizowanego oprogramowania – mówi Jacek Kowalak, dyrektor sprzedaży, Exact Software Poland.
Natomiast Tomasz Gliwka, Solutions Engineer w Epicor Software Poland oceniając kondycję takich branż jak metalowa czy elektroniczna, mówi, że są one w zrównoważonym rozwoju. – Z jednej strony istotnym czynnikiem ekspansji firm produkujących na indywidualne zamówienie klienta są właśnie specjalistyczne rozwiązania IT, z drugiej jednak – globalne spowolnienie gospodarcze sprawia, że wszelkie decyzje inwestycyjne podejmowane są ze szczególną ostrożnością. Mimo to kryzys nie niweluje potrzeby rozbudowywania infrastruktury IT, która jest jednym ze sposobów na bycie bardziej konkrecyjnym względem choćby graczy zagranicznych – twierdzi Tomasz Gliwka.
Jarosław Jaśkiewicz, dyrektor ds. rozwoju produktu w QAD Polska uważa natomiast, że firmy z sektora maszyn i urządzeń oraz branży metalowej z powodzeniem konkurują nie tylko w skali lokalnej, ale również całego regionu, a nawet świata.
– Menedżerowie tych firm zdają sobie sprawę, że bez skutecznego systemu wspierającego zarządzanie, konkurowanie na rynkach międzynarodowych jest praktycznie niemożliwe. Wynika to z faktu, że system informatyczny w decydujący sposób wpływa na szybkość i dokładność procesów, co przekłada się na minimalizację kosztów, lepszą reakcję na sygnały rynkowe czy elastyczność produkcji. To wszystko stanowi kluczowy element konkurencyjności na rynkach międzynarodowych – mówi Jarosław Jaśkiewicz. Argumentuje, że przykłady firm z tego sektora wyraźnie pokazują, iż moment niepewności, spowolnienia należało wykorzystać na umocnienie zdolności produkcyjnych. Menedżerowie, którzy zdecydowali się na zainwestowanie w system, obecnie zbierają tego owoce, co można wyrazić w postaci konkretnych zleceń, a w konsekwencji zysków.
– Co istotne, firmy z tego rynku dążą do uzyskania maksymalnej elastyczności, zapewniającej realizację zleceń w jak najkrótszym czasie. Oznacza to konieczność maksymalnie szybkiego uruchomienia mocy produkcyjnych i dostosowania struktury technologicznej do konkretnych wymagań. Właśnie takie możliwości daje system ERP zorientowany na potrzeby tej branży – podkreśla Jarosław Jaśkiewicz.
Niejedna korzyść
– Naszym zdaniem przedsiębiorstwa z tych branż są gotowe na nowoczesne systemy IT. Coraz więcej firm widzi w nowoczesnych technologiach nie tyle trend, ile konieczność – zdają sobie sprawę, że bez odpowiednich narzędzi, które pomogą im zoptymalizować biznes pod kątem redukcji kosztów, lepszej organizacji danych, skrócenia czasu operacji czy wykorzystania pracowników będzie im trudno utrzymać się na rynku – mówi Marek Zychewicz, dyrektor działu produkcji systemów Asseco Softlab ERP w firmie Asseco Business Solutions.
Według niego wiele przedsiębiorstw z tych branż już się przekonało, że inwestycja w system informatyczny, która w przypadku większych organizacji jest na początku sporym kosztem, w rezultacie bardzo się opłaca. Nakłady poniesione na wdrożenie systemu zwracają się, a korzyści już w niedługim czasie pojawiają się w różnych obszarach. A jakie to korzyści? Pierwszą z nich jest optymalizacja procesów biznesowych, znaczny wzrost efektywności pracy poprzez oszczędność czasu, pieniędzy oraz lepsze wykorzystanie zasobów.
– Ponadto aplikacje wspomagające zarządzanie pozwalają uprościć i przyspieszyć wiele działań, gdyż automatyzują pracę, zastępując ręczne tworzenie i obieg dokumentów. Umożliwiają też płynny przepływ informacji, które są jednorazowo rejestrowane, a następnie zarządzane i udostępniane odpowiednim pracownikom. Dzięki temu operacje takie jak przyjmowanie, lokalizowanie, inwentaryzowanie czy ekspediowanie towarów są o wiele prostsze oraz zajmują mniej czasu. Oprogramowanie umożliwia również bieżącą kontrolę online nad wykonywanymi zadaniami i wykluczenie ryzyka związanego z podejmowaniem błędnych decyzji, na skutek analizy samego pracownika (np. błędna ocena, gdzie zlokalizowany jest dany towar) – wylicza Marek Zychewicz.
Sukces wdrożenia
Oczywiście sam zakup oprogramowania to jeszcze nie wszystko. Sukces wdrożenia w dużej mierze zależy od zaangażowania nabywcy. To on wdraża system, dostawca tylko w tym pomaga. Nawet najlepsze rozwiązanie, wdrażane przez świetnych fachowców, nie odniesie sukcesu, jeśli jest implementowane wbrew użytkownikom, procesom biznesowym czy kulturze organizacyjnej firmy.
O powodzeniu wdrożenia w głównej mierze decydują ludzie, czyli zespół wdrożeniowy po stronie dostawcy i klienta. Kluczowe znaczenie mają tutaj odpowiednie kompetencje, czyli doświadczenie, wiedza biznesowa oraz nastawienie na cel, jakim jest realizacja projektu „on time” i zgodnie z założonym budżetem. Ważna jest także właściwa metodologia wdrożeniowa, czyli szeroko rozumiany schemat logicznego postępowania. Stosując sprawdzoną metodologię obie strony projektu mogą być pewne, że wszelkie ryzyko projektowe zostanie wychwycone na czas i wyeliminowane.
Przed wdrożeniem należy dobrze określać budżet na inwestycje. Założenie za małego budżetu, zwłaszcza jeżeli uwzględnić potrzeby rozwojowe firmy, to dość powszechny błąd popełniany przy wyborze oprogramowania.
Wybrane systemy dla branż: elektronicznej i elektrotechnicznej, maszynowej i metalowej w Polsce (w nawiasie podany dostawca systemu)
| Asseco Softlab ERP
(Asseco Business Solutions)
System umożliwia tworzenie indywidualnych rozwiązań dostosowanych do branży, specyfiki i potrzeb firmy klienta, zapewniając łatwy dostęp do zasobów informacyjnych, wsparcie obsługi oraz optymalizację procesów biznesowych. Program składa się z kilkunastu modułów, takich jak logistyka i sprzedaż, produkcja, transport i spedycja, finanse i księgowość, środki trwałe, serwis i remonty, CRM, dokumenty, projekty, kadry i płace czy serwis. Można go wdrażać w różnych architekturach sieciowych oraz integrować go ze specjalizowanym oprogramowaniem i urządzeniami. Ponadto w ramach aplikacji dostępne są trzy uzupełniające się linie technologiczne: moduły systemu podstawowego przeznaczone dla stacji roboczych, moduły działające na urządzeniach mobilnych oraz moduły internetowe.
| Autodesk Inventor
(Autodesk)
Zestaw oprogramowania do projektowania elementów mechanicznych 3D, symulowania produktów, tworzenia narzędzi i prezentacji projektów. Program Inventor rozszerza możliwości projektowania 3D o cyfrowe prototypowanie, umożliwiając tworzenie dokładnego modelu trójwymiarowego, który ułatwia projektowanie, wizualizowanie i symulowanie produktów przed ich wykonaniem.
| Impuls 5
(BPSC)
System klasy MRP II/ERP. Wspiera procesy produkcyjne w obszarach: technicznego przygotowania produkcji, bilansowania zapotrzebowań materiałowych, rozwiązywania zjawiska „wąskich gardeł”, zarządzania zleceniami, rozliczania wynagrodzeń pracowników bezpośrednio produkcyjnych (karty pracy).
Rozwiązanie może być wykorzystane w produkcji każdego rodzaju – planowanej, zleceniowej, powtarzalnej, jak również realizowanej na indywidualne zlecenie.
Podstawową funkcją części produkcyjnej systemu Impuls 5 jest możliwość budowania struktury wyrobu (BOM) oraz technologii wykonania. Budując strukturę z technologią można wykorzystać narzędzia umożliwiające budowę produkcji wielowariantowej (konfigurator produktu). Na tej podstawie system Impuls 5 umożliwia wygenerowanie planowanego technicznego kosztu wytworzenia. Tworząc tę kalkulację, opiera się na normach ilościowych zawartych w strukturze danego wyrobu.
Podstawową funkcją każdego systemu klasy MRP II jest raport MRP I, w Polsce popularnie zwany raportem PZM (Planowanie Zapotrzebowań Materiałowych). Raport ten z założenia bilansuje stany materiałowe, sugerując w odpowiednim czasie ich zapotrzebowanie. Karty pracy i karty materiałowe dostarczają podstawowe informacje na temat zaawansowania procesów produkcyjnych. W systemie Impuls 5 proces rejestracji kart pracy można zautomatyzować, wykorzystując kody kreskowe lub terminale ekranów dotykowych.
Podobnie można zautomatyzować wydania i przyjęcia produkcyjne, wykorzystując mechanizmy kodów kreskowych czy RFID. W systemie Impuls 5 koszty produkcji można rozliczać na wiele sposobów. Model rozliczenia kosztów produkcji buduje się dla danej organizacji. Wiele przedsiębiorstw wdrażających system Impuls 5 wykorzystuje ostatnio narzędzie rewyceny półfabrykatów i wyrobów gotowych do kosztu rzeczywistego. Dzięki temu na magazynach półfabrykaty i wyroby gotowe nie są wyceniane wg ceny planowanej (normatywnej), ale ceny rzeczywistej, czyli takiej, która została obliczona na podstawie rzeczywistych kosztów produkcji.
Dzięki szerokim możliwościom zdobywania informacji z systemu wagowego, automatyki przemysłowej oraz ekranów dotykowych czy kodów kreskowych możliwe jest realizowanie większości funkcji składających się na standard MES. Poprzez zastosowanie odpowiednich interfejsów Impuls 5 integrowany jest również ze specjalistycznymi rozwiązaniami, takimi jak PLM czy programy typu CAD.
| Comarch Semiramis
(Comach)
System klasy ERP II/MRP oferujący następujące funkcje dla:
Branża elektroniczna i elektrotechniczna
• wsparcie obsługi numerów seryjnych towarów, wyrobów, materiałów z ewidencją lub bez ewidencji stanu magazynowego • obsługa tracebility – pełny wgląd w relacje pomiędzy numerarmi seryjnymi wyrobów, podzespołów i materiałów • konfigurator produktu obejmujący wsparcie dla dynamicznych, uniwersalnych technologii produkcyjnych. Dzięki takiemu rozwiązaniu możliwa jest sprawna obsługa produkcji sprzętu i urządzeń o odmiennych parametrach, wersjach typowych dla konkretnych rynków docelowych. Dzięki w pełni definiowalnym parametrom konfiguracji produktu możliwe jest indywidualne określenie wersji wyrobu bez konieczności utrzymywania wielu indywidualnych technologii produkcyjnych – wystarczy jedna uniwersalna • wsparcie dla serwisu i obsługi gwarancyjnej i pogwarancyjnej – Framework Serwis.
Branża metalowa i maszynowa
• integracja modułu produkcyjnego z systemami sterowania produkcją (systemu produkcji automatycznej – linie produkcyjne) • integracja z rozwiązaniami CAD • integracja z rozwiązaniami MES • obsługa wielu niezależnych metod produkcji, zapewnia wybór pomiędzy metodami, np. szybsza – droższa lub wolniejsza – tańsza • obsługa równoległych jednostek miary na poziomie stanu magazynowego (przeliczalnych i nieprzeliczalnych).
| Exact Globe
(Exact)
Wyspecjalizowane rozwiązanie umożliwiające śledzenie stanu produkcji każdej sztuki produktu ewidencjonowanego według unikatowego numeru MNI. Rozwiązanie jest także wspierane przez system do harmonogramowania cyklu produkcyjnego i zawiera funkcje kontroli jakości oraz serwisu wyprodukowanych urządzeń.
| Navireo
(InsERT)
System ERP, który oferuje kompleksowe wsparcie firm z wymienionych branż, od obsługi działu handlowego (sprzedaż tradycyjna, sprzedaż mobilna, szybka sprzedaż, sprzedaż internetowa), sklepu i magazynu, przez pełną obsługę finansowo-księgową, do obsługi działu kadrowego i in. Dzięki dostarczanej z systemem bibliotece programistycznej możliwe jest stworzenie rozwiązań spełniających specyficzne dla tych firm wymagania. Natomiast budowa modułowa sprawia, że nie ma konieczności wdrażania całego systemu. Klienci mogą wybrać jedynie potrzebne im moduły oraz rozwiązania indywidualne przygotowane specjalnie dla nich i uwzględniające specyfikę ich działalności.
| QAD Configurator
(QAD)
Służy do obsługi konfiguracji i sprzedaży produktu konfigurowalnego lub finalnego zestawu do montażu. Stanowi to jeden z kluczowych procesów w firmach z tej branży. Produkty takie można wyceniać i dostarczać jako standardowe indeksy. Narzędzie umożliwia definiowanie standardowych konfiguracji z użyciem struktury normy materiałowej. Obsługuje planowanie na poziomie rodziny produktów oraz prognozowanie. Firmom, które produkują lub sprzedają produkty konfigurowalne, QAD Configurator umożliwia łatwą konfigurację zamówionych produktów, bez potrzeby posiadania zaawansowanej wiedzy technicznej o produkcie czy systemie. Przyspiesza odpowiedzi na zapytania o produkt, skraca czas realizacji zamówień i ogranicza ryzyko niedokładności czy błędów.
Firma GEA Technika-Cieplna, użytkująca tę aplikację, była w stanie przygotować tzw. teczki z informacją o strukturze materiałowej obejmującej pełne opracowanie technologiczne na potrzeby produkcji w ciągu 20 minut. Wcześniej trwało to 3 godziny. QAD Configurator zapewnia sprawną realizację bardzo istotnego dla firmy procesu.
| Planning & Scheduling WorkBenches
(QAD)
Narzędzia pełnią rolę pulpitów planistycznych, które pozwalają grupować dane rozproszone po całym systemie ERP i zarządzać nimi w odpowiedni sposób. Planowanie produkcji i harmonogramowanie to kluczowe procesy biznesowe przedsiębiorstwa w każdym środowisku produkcyjnym. QAD Planning and Scheduling pozwala uzyskać dokładnie określone terminy realizacji zleceń, podział mocy przerobowych i zapasów deficytowych, możliwość określania terminów realizacji zleceń z dowolnego miejsca i w dowolnym czasie.
Pakiet QAD wyposażony jest w bogate narzędzia dotyczące planowania i harmonogramowania produktu, począwszy od planu głównego przez możliwość harmonogramowania produkcji z uwzględnieniem ograniczonych zdolności produkcyjnych, przez narzędzia związane z „lewelowaniem” produkcji charakterystycznym dla środowisk kanban, skończywszy na zaawansowanym harmonogramowaniu produkcji. Przykładowo Production WorkBenches zapewniają planowanie i zarządzanie zleceniami roboczymi. Planista produkcji w jednym miejscu ma dostęp do informacji o popycie i podaży, które dotyczą określonych indeksów, informacji o zasobach produkcyjnych oraz dostępności komponentów.
| SAP Business Suite
(SAP)
Rozwiązanie zapewnia monitorowanie i kontrolę informacji dotyczących produktu w obrębie całego rozszerzonego łańcucha dostaw. Projektanci, inżynierowie i osoby kierujące produkcją mają możliwość współpracy podczas rozwoju produktu. Integracja i zarządzanie łańcuchem dostaw umożliwia wymianę informacji oraz koordynację planowania, prognozowania i produkcji, co prowadzi do współpracy z klientami, dostawcami i partnerami. System umożliwia wgląd w informacje o klientach i pomaga w zrozumieniu ich wymagań oraz efektywniejszym projektowaniu przyszłych produktów i usług.
Gromadzenie i interpretacja danych w ramach Business Intelligence to zaawansowana hurtownia danych i aplikacje umożliwiające gromadzenie oraz wykorzystanie aktualnych informacji pochodzących z całego przedsiębiorstwa, a także spoza tradycyjnych ram organizacji.
Dzięki uczestnictwu w rynkach elektronicznych możliwe jest wykorzystanie zalet giełd elektronicznych w celu płynnej i wydajnej współpracy z partnerami, dostawcami, firmami outsourcingowymi oraz klientami. Narzędzia do wyboru i oceny dostawców zapewniają źródła dostaw gwarantujące wysoką jakość.
| SolidWorks Premium
(SolidWorks)
Rozwiązanie integruje cechy mechanicznego systemu CAD, kontroli projektów, zarządzania dokumentacją techniczną, komunikacji projektowej i produktywne narzędzia CAD w jeden, łatwy w użyciu pakiet. SolidWorks Premium umożliwia stworzenie całego projektu (od wstępnych założeń do jego zaawansowanej wizualizacji), bez konieczności użycia innego oprogramowania. Na ekranie monitora można sprawdzać, jak projektowane produkty reagują na rzeczywiste warunki użytkowania, minimalizując przy tym koszt badania i oszczędzając czas, który traci się na testowanie fizycznych prototypów.
Autor: Marek Jaślan