Inteligencja na każdym kroku

Znaczenie systemów BI w firmach produkcyjnych będzie wzrastać ze stopniem skomplikowania systemów transakcyjnych

IDC nie prowadzi dogłębnych analiz wykorzystania systemów analitycznych w sektorze przemysłowym, ale z naszych kontaktów z firmami z tego sektora wynika, że zainteresowanie nimi rośnie, choć może nie w tak szybkim tempie jak w bankowości, telekomunikacji czy handlu detalicznym. Część firm decyduje się na wdrożenie hurtowni danych już w momencie kontraktowania zakupu systemu ERP – wtedy zazwyczaj inwestycja jest ujęta w planie wdrożenia systemu zintegrowanego tak, aby już od początku jego działania zbierać dane w postaci strukturalizowanej w celu przeprowadzania analiz. Na takie posunięcie decydują się z reguły firmy większe, takie też zazwyczaj dokupują rozwiązania BI do istniejącego systemu ERP, jeśli nie miały ich wcześniej.

W średnich firmach daje się zauważyć stopniowy wzrost zainteresowania systemami BI. Firmy takie często zaczynają od wdrożenia składnicy danych lub aplikacji analitycznej dla jednego z działów, np. controllingu. Dział finansowy to zresztą miejsce, gdzie inwestycje w systemy analityki biznesowej napotykają najkorzystniejszy grunt. Często wdrożenia w finansach rozpoczynają „przygodę” z BI dla innych działów, np. produkcyjnego, logistycznego czy sprzedaży.

IDC ocenia, że znaczenie systemów BI w firmach produkcyjnych będzie stopniowo wzrastać ze stopniem skomplikowania systemów transakcyjnych. Dane pochodzące z wielu działów i wielu modułów ERP i zewnętrznych systemów, np. zarządzających produkcją, będą musiały być przedstawiane zarządowi w przystępnej formie „na żądanie”. Gdy ilość danych i ich stopień skomplikowania wykraczają poza „ramy” jednego analityka i arkuszy Excela, wiadomo, że przychodzi czas na systemy analityki biznesowej.

Tomasz Słoniewski

IDC Polska

Po co analizować dane?

Czy zainteresowanie systemami BI w sektorze przemysłowym wzrosło w ostatnich dwóch latach?

– Już od kilku lat obserwujemy stały wzrost zainteresowania produktami BI oferowanymi dla sektora przemysłowego. Ma to związek ze zwiększającą się świadomością firm na temat tych systemów oraz z dojrzewaniem odbiorców do wprowadzania rozwiązań tego typu.

Systemy BI zapewniają usystematyzowanie i uporządkowanie skomplikowanych zagadnień i procesów budżetowania, planowania i ewidencjonowania m.in. w sektorze przemysłowym. Mają przemożny wpływ na kontroling, ewidencję kosztów, przeniesienie się kosztów na planowanie budżetu. Zapewniają swoiste poukładanie elementów budżetowych w dużych, często rozproszonych firmach wielu branż, np. logistycznej, energetycznej. Szczególnie istotne są dla spółek o niejednolitej strukturze, a także rozproszonych geograficznie.

Jakie działy w przedsiębiorstwach przemysłowych najchętniej korzystają z systemów BI?

– Najczęściej wykorzystują systemy BI działy kontrolingu oraz zarządy firm.

Istotne jest, aby decyzja o wdrożeniu systemu BI była świadoma i dobrze przemyślana, a przedsiębiorstwo, które zdecyduje się na taki krok, było kompleksowo do niego przygotowane. Proces przygotowywania się firmy do wdrożenia BI zawiera kilka założeń: najpierw firma musi zdobyć wiedzę o tym, jak powinna liczyć swoje przychody i wydatki, następnie o własnej działalności, wreszcie poznać zagrożenia i szanse w obszarze rynku, w którym działa. Dopiero wówczas korzystanie z systemów BI jest najbardziej efektywne.

Jaki typ systemów BI jest obecnie najbardziej popularny w Polsce? Jakie są prognozy na przyszłość?

– Dynamiczny rozwój przemysłu w Polsce powoduje, że obecnie najbardziej popularne są w tym sektorze systemy raportowe i hurtownie danych, nastawione przede wszystkim na rejestrację informacji fi nansowych firm. Coraz częściej zdarzają się jednak klienci, którzy są zainteresowani rejestracją informacji nie tylko finansowych, ale również z zakresu spraw kadrowych, kampanii reklamowych i marketingowych, aż po dotyczące środków trwałych.

Wymienione typy systemów BI w najbliższym czasie będą się najbardziej prężne rozwijać, co wiąże się z coraz większym naciskiem firm i przedsiębiorstw na procesy planowania, budżetowania i rejestracji. Kluczowym zagadnieniem jest umożliwienie przedsiębiorstwom rejestrowania i śledzenia wyniku ekonomicznego (Corporate Performance Management). Kolejnym krokiem będzie wprowadzenie rozwiązań BI do zagadnień optymalizacji procesów wewnętrznych, takich jak łańcuchy dostaw, kreowanie produktów, procesy produkcyjne.

W jakim kierunku powinny się rozwinąć systemy BI?

– W obecnej chwili systemy BI rozwijają się bardzo intensywnie i taką tendencję przewidują fachowcy w przyszłości. Duży nacisk kładzie się na ich przyjazność i dostępność. Kierunek zmian musi ułatwiać użytkownikom korzystanie z systemów BI tak, aby do ich obsługi niepotrzebna była wiedza specjalistyczna i wystarczyły proste, ogólnie dostępne narzędzia informatyczne, np. od niedawna wykorzystywany w tym celu program Excel. Program ten pełni rolę interfejsu użytkownika w obecnych na rynku systemach wspierających budżetowanie i planowanie. To bardzo dobre rozwiązanie, ponieważ nie wymaga od kadry zarządzającej firm poznawania i doskonalenia umiejętności w zakresie nowego narzędzia.

Intuicyjność oferowanych rozwiązań z jednej strony pozwala na zdobycie nowych klientów, do tej pory obawiających się skomplikowanych rozwiązań BI, a z drugiej – ułatwia wdrożenie i szkolenie użytkowników. Zastosowanie przyjaznych mechanizmów do komunikacji z użytkownikiem przenosi więc ciężar korzystania z BI z aspektów czysto technologicznych na merytoryczne. Zagadnienie „jak analizować dane” zamienia się w „po co analizować dane”, co jest oczywistym spełnieniem celów biznesowych wdrożeń platform BI.

Patryk Choroś

kierownik Sektora Finansowego

Enterprise Decision Support Systems Infovide-Matrix

Coraz więcej firm zdaje sobie sprawę z wiedzy drzemiącej w danych

Jakie jest zainteresowanie systemami BI w sektorze przemysłowym?

– Jednym z naszych pierwszych klientów (już w 1997 r.) była firma Thomson Multimedia (obecna nazwa), która wykorzystuje narzędzia BI m.in. do monitorowania jakości produkcji. Ale z różnych powodów (w tym formalnych, narzucanych przez prawo) banki i firmy telekomunikacyjne były zobligowane do tego, aby posiadać systemy raportowe czy analityczne i to one tradycyjnie jako pierwsze wdrażały systemy BI na dużą skalę. Obecnie obserwujemy falę zainteresowania ze strony przedsiębiorstw, które dotąd były zaangażowane we wdrożenia podstawowych systemów (produkcyjnych czy logistycznych).

Coraz więcej firm zdaje sobie sprawę z wiedzy drzemiącej w danych znajdujących się w systemach ERP, CRM i innych. Zaczęto szukać narzędzi, które pozwolą zamienić ten ogrom danych w wiedzę istotną dla działania firmy.

Od ponad roku obserwujemy duże zainteresowanie rozwiązaniami BI w branży logistycznej i energetyce. Pierwsza chce wykorzystać te narzędzia do optymalizacji swych usług (poprzez np. weryfikację rentowności tras), druga zaś m.in. do prognozowania popytu na energię. Oszczędności w tych aspektach ich działań szybko przekładają się bowiem na wymierne korzyści finansowe.

Zainteresowanie dotyczy głównie narzędzi BI (rozumianych przez Business Objects jako współdzielona platforma oraz zestaw specjalizowanych narzędzi do różnych potrzeb), jako że klienci zazwyczaj mają już pewien zbiór raportów i wypracowane sposoby ich analizy. Ale w przypadku nowych podmiotów gospodarczych lub innowacyjnych obszarów analiz ciekawą (i przede wszystkim szybką do wdrożenia) opcją może jednak okazać się zakup aplikacji analitycznych, oferujących najlepsze praktyki i gotowe modele referencyjne stosowane na świecie w danej dziedzinie. Spodziewamy się, że udział tej części rynku BI będzie rósł w najbliższym czasie.

Jakie działy w przedsiębiorstwach przemysłowych najchętniej korzystają z systemów BI?

– Aplikacje BI, w odróżnieniu np. od systemów ERP czy F/K, są uniwersalne. Oznacza to, że mogą znaleźć zastosowanie w wielu obszarach funkcjonowania przedsiębiorstwa czy też różnego rodzaju firmach całkowicie nawet odmiennych. Praktycznie wszędzie tam, gdzie mamy do czynienia ze zdobywaniem informacji z danych, systemy BI będą mile widziane.

Często pierwszym obszarem są finanse. Tu pierwotny zakres analiz dość łatwo zdefiniować, związany jest z wymaganiami prawodawstwa polskiego w zakresie sprawozdawczości finansowej. Często, niejako automatycznie, rozszerza się zakres informacji finansowych o szczegóły kosztowe i przychodowe, co prowadzi do stworzenia rozwiązania kontrolingowego. A mając informacje o przychodach, niewielkim wysiłkiem można stworzyć analizę sprzedaży.

Oczywiście, taki (nieco uproszczony) scenariusz nie zawsze ma miejsce. Sektor przemysłowy coraz częściej integruje działania wokół łańcuchów dostaw, gdzie wymiana wiarygodnej informacji między podmiotami jest kluczowa. Takie elementy, jak prognozowanie popytu, optymalizacja stanów magazynowych czy monitorowanie jakości produkcji lub dostaw będą decydowały o powodzeniu całego przedsięwzięcia. Dlatego posiadanie platformy analiz i efektywnej dystrybucji informacji staje się nieodzowne.

Jedną z wielu zalet niezależnych rozwiązań BI jest możliwość modularnego ich wdrażania, a następnie rozwoju wraz z rozwojem firmy i jej potrzeb. Czasami, szczególnie w przypadku mniejszych firm, obszar zastosowania może pokrywać jedynie wycinek działalności, np. kadry i płace.

Osobnym zagadnieniem jest zarządzanie zasobami informacyjnymi przedsiębiorstwa rozumiane jako integracja i zapewnianie odpowiedniej jakości posiadanych danych. Tu odbiorcą narzędzi BI będzie tradycyjnie dział informatyczny. Warto jednak pamiętać, że ten obszar stanowi jeden z elementów łańcucha informacyjnego przedsiębiorstwa i nie powinno się go rozpatrywać w oderwaniu od warstwy analiz czy dystrybucji informacji. w Polsce? Jakie są prognozy na przyszłość? z jakością (jak choćby Six Sigma). bazując na faktach a nie tylko na intuicji.

Paweł Gustaw

Business Development Director

BOPD

Jaki typ systemów BI jest obecnie najbardziej popularny w Polsce? Jakie są prognozy na przyszłość?

– Najbardziej powszechnym obszarem stosowania tego typu rozwiązań jest raportowanie i analiza danych. Rozumiemy przez to tworzenie pewnych zestandaryzowanych zestawień (np. raportów miesięcznych w księgowości) oraz interaktywną analizę danych (np. drążenie) w celu odkrycia przyczyn obserwowanych zjawisk. Często tę kategorię zastosowań nazywa się operacyjną. Coraz częściej BI jest wykorzystywane także strategicznie, w celu optymalizacji zarządzania przedsiębiorstwem (w oparciu m.in. o metodykę zrównoważonej karty wyników), przewidywania wartości kluczowych wskaźników czy wsparcia inicjatyw związanych z jakością (jak choćby Six Sigma).

Z drugiej strony coraz większa liczba klientów zaczyna obecnie przykładać wagę do zagadnienia jakości danych. Pojawiają się więc narzędzia do czyszczenia i integracji danych, także w czasie rzeczywistym. Można więc powiedzieć, że rozwiązania BI rozwijają się funkcjonalnie, w konsekwencji czego poszerzają się obszary ich zastosowań. Już nie tylko analitycy, ale także menedżerowie korzystają z BI przy podejmowaniu istotnych decyzji, bazując na faktach a nie tylko na intuicji.

W jakim kierunku powinny się rozwinąć systemy BI?

– Obecnie możemy mówić o czterech hasłach definiujących kierunki rozwoju Business Intelligence:

• Prostota – rozumiana jako łatwość korzystania z narzędzi BI, dzięki której pracownicy szybko będą mogli je zaakceptować i używać na co dzień do analizy informacji czy podejmowania decyzji. Pozwoli to także poszerzyć grono odbiorców BI o osoby, które obecnie prowadzą ręcznie analizy w aplikacjach biurowych. Narzędzia firmy Business Objects pozwalają zbudować na żądanie (ad hoc) nowy raport na podstawie zestawu predefi niowanych elementów („obiektów”), bez konieczności znajomości struktur danych czy języka SQL, a następnie zaprojektować jego wygląd. Innym pomysłem na przybliżenie użytkownikom analiz jest możliwość budowania zapytania w języku zbliżonym do naturalnego (w stylu „pokaż mi wszystkich moich klientów w zeszłym roku w regionie mazowieckim”). 

• Zgodność – oznaczająca prowadzenie działań w zgodzie ze strategią. BI umożliwia komunikowanie strategii przedsiębiorstwa wszystkim zaangażowanym pracownikom oraz udostępnia mechanizmy do kontrolowania, czy podejmowane działania prowadzą firmę w pożądanym kierunku. Jako przykład można tu podać kokpity menedżerskie, prezentujące kluczowe wskaźniki w odniesieniu do założonych planów strategicznych w postaci Zrównoważonej karty wyników, czy elektroniczne karty kontrolne monitorujące jakość procesów zgodnie z metodyką Six-Sigma.
• Zaufanie – za którym kryje się możliwość weryfikacji, skąd pochodzą liczby widziane w zestawieniach czy kokpitach, i określenie, jakim przeliczeniom, transformacjom podlegały w ramach całego łańcucha informacyjnego. Nazywamy to śledzeniem pochodzenia danych (data lineage), a opiera się to na przechowywaniu i analizie metadanych (czyli „danych na temat danych”) generowanych praktycznie na każdym etapie przepływu informacji w firmie.
• Innowacyjność – rozumiana jako znajdowanie nowych obszarów zastosowań dla narzędzi BI dzięki rozszerzaniu ich funkcjonalności, ale także definiowanie nowych relacji dostawca- klient. Firma Business Objects, rozwijając przez ponad 16 lat swe produkty, często wyznaczała trendy rozwoju rynku BI, np. wprowadzając opatentowaną warstwę semantyczną, izolującą użytkowników biznesowych od złożoności technicznych aspektów dostępu do danych, czy promując idee ekstranetów informacyjnych, zapewniających współdzielenie danych z partnerami biznesowymi oraz klientami. Najnowszym przejawem innowacyjnego podejścia do rozwoju BI jest stworzenie inicjatywy o nazwie BusinessObjects Labs (http://labs.businessobjects.com). Jest to dedykowany serwis informacyjny, zawierający prototypy rozwijanych produktów, które każda zainteresowana osoba czy firma może pobrać, przetestować, a następnie podzielić się swymi uwagami, wpływając w ten sposób na końcowy produkt.

Użytkownicy rozwiązania BI „patrzą” na przedsiębiorstwo w spójny sposób

Czy zainteresowanie systemami BI w sektorze przemysłowym wzrosło w ostatnich dwóch latach?

– Rynek rozwiązań BA zarówno na świecie, jak i w Polsce stale się rozwija. Po okresie inwestowania głównie w informatyczne systemy obsługujące operacyjny obszar działalności przedsiębiorstwa coraz większą wagę przywiązują do rozwiązań BI. Dynamika popytu na tego typu rozwiązania w ostatnich dwóch latach zdecydowanie wzrosła. Przyczyną jest niewątpliwie coraz większy nacisk, jaki kadra zarządzająca kładzie na precyzyjne i wiarygodne informacje o funkcjonowaniu przedsiębiorstwa. Informacje te zapewniają podejmowanie lepszych decyzji i podnoszenie efektywności funkcjonowania firmy.  

Andrzej Kicinger

Consulting Manager

SAS Institute

Jakie działy w przedsiębiorstwach przemysłowych najchętniej korzystają z systemów BI?

– Rozwiązania BI stosowane są głównie w obszarze szeroko rozumianego raportowania i analiz. Nie można jednoznacznie wskazać działów, które wyposażane są w tego typu oprogramowanie. Zależy to od branży i priorytetów, jakie stawia indywidualnie każde przedsiębiorstwo. Najczęściej jednak są to działy sprzedaży i kontrolingu. Podstawowe korzyści, jakich spodziewają się odbiorcy tych rozwiązań, to szybki i elastyczny dostęp do spójnych i wiarygodnych informacji niezbędnych do podejmowania decyzji biznesowych. Dla działów sprzedaży będzie to szczegółowa informacja o sprzedaży, dynamice zmian itp., dla działu kontrolingu – np. rentowność produktów w podziale na szczegółowe pozycje przychodowe i kosztowe.

Potrzeba rozwiązania BI pojawia się zwykle w momencie, gdy występują pierwsze problemy z dostępem do informacji lub wątpliwości co do jej poprawności i wiarygodności. Zakłada się, że rozwiązanie BI automatycznie zapewni odpowiednią jakość danych oraz dostarczy cyklicznie (np. codziennie) odpowiednie raporty. Dzięki temu poszczególne działy przedsiębiorstwa mogą skupić się na analizie informacji, a nie na jej przygotowywaniu. Eliminuje to również błędy lub odmienne podejścia do definiowania różnych wielkości biznesowych. Dzięki temu użytkownicy rozwiązania BI „patrzą” na przedsiębiorstwo w spójny sposób.

W jakim kierunku powinny się rozwinąć systemy BI?

– Coraz więcej przedsiębiorstw korzysta z systemów zapewniających jednolitą, zintegrowaną platformę raportowania i analiz. Użytkownikom proponowane są aplikacje dostosowane do ich potrzeb (przeglądarka, pakiet MS Office, dedykowane aplikacje analityczne) i jednocześnie w pełni zintegrowane ze sobą. Bardzo duży nacisk kładziony jest na samodzielność użytkowników biznesowych zarówno w zakresie przygotowywania raportów, jak i ich późniejszej dystrybucji.

Niewątpliwie systemy BI będą ewoluować w kierunku rozszerzenia oferowanej obecnie funkcjonalności o zaawansowane funkcje analityczne, jak prognozowanie, symulacje czy optymalizacja. Niektóre firmy, do których należy SAS Institute, mają już w ofercie taką opcję. Zaawansowane funkcje analityczne umożliwią szeroką automatyzację procesów analitycznych i w ten sposób umożliwią o wiele bardziej kompleksową analizę przedsiębiorstwa. W dodatku analiza ta będzie sięgała coraz głębiej w przyszłość, dając solidny fundament zarówno dla decyzji taktycznych, jak i strategicznych.

Ponieważ sektor przemysłowy w coraz większym stopniu staje się rynkiem ciągłych zmian, można przypuszczać, że zaawansowana analityka stanie się integralną częścią systemów BI, jako element zapewniający zdobycie przewagi konkurencyjnej.

Przejrzysta wizualizacja informacji zarządczej będzie jednym z obszarów szybkiej ewolucji rozwiązań BI w naszym kraju

W jakim kierunku powinny się rozwinąć systemy BI?

– Dzisiaj powszechną praktyką w zakresie systemów BI jest „wyspowość” rozwiązań stosowanych przez polskie przedsiębiorstwa. Rozwiązania są wdrażane w ramach jednego działu firmy i dotyczą wyłącznie jednego, często bardzo wąskiego fragmentu jej działalności. Mamy zatem „analitykę”, która w istocie rzeczy jest generowaniem kilku raportów lub kostek danych, dotyczących przede wszystkim sfery finansów czy sprzedaży.

Podobnie kwestia rozwiązań BI w naszym kraju wygląda od strony dostawców. Poza markowymi systemami światowych liderów oferowane w Polsce rozwiązania rodzimych producentów są „monofunkcjonalne” – dotyczą najczęściej jednego obszaru przedsiębiorstwa. Ponieważ polskie przedsiębiorstwa najczęściej sygnalizują dzisiaj potrzeby w zakresie procesów planowania, budżetowania i controllingu, oferta polskich dostawców BI wychodzi naprzeciw tym potrzebom. Mamy zatem produkty, które wspierają wyłącznie planowanie i budżetowanie czy wyłącznie controlling finansowy, a od strony technologicznej oferują przede wszystkim raporty i kostki danych. Na rynku brakuje polskich rozwiązań o bogatszych funkcjach, że nie wspomnę o rozwiązaniach zintegrowanych o pełnej funkcjonalności BI.

Drugą powszechną cechą polskich rozwiązań BI jest bardzo wąska grupa ich użytkowników. Nie jest to wynik ograniczeń zaszytych w rozwiązaniach, ale raczej konsekwencja aktualnego, raczej niskiego poziomu świadomości korzyści płynących z narzędzi BI po stronie kadry zarządzającej oraz „wyspowego” traktowania BI przez odbiorców. Najczęściej zatem w polskim przedsiębiorstwie jest grupa kilku kontrolerów finansowych lub analityków, którzy przygotowują raporty dla kierownictwa firmy, najczęściej dyrektora finansowego, dyrektora handlowego czy dyrektora generalnego.

Krzysztof J. Podborowski

dyrektor handlowy

InForum Business Intelligence

DomData sp. z o.o.

Musimy też pamiętać, że podobnie jak w rozwiniętych gospodarkach Ameryki Północnej i Europy rozwój systemów BI w Polsce będzie konsekwencją ewolucji potrzeb biznesowych polskich użytkowników BI. Wydaje się, że w pierwszej kolejności, w perspektywie kilku najbliższych lat, do istniejących produktów będą dodawane nowe funkcje, które wyjdą naprzeciw zwiększającym się potrzebom biznesu. Głównym obszarem ewolucji systemów BI będzie nadal obszar zarządzania finansowego, a oferowane rozwiązania będą łączyć zarówno bardziej zaawansowane narzędzia analityczne (controllingowe), jak i narzędzia wspierające procesy planowania, budżetowania i zarządzania kosztami. Być może pojawią się „zintegrowane” pakiety do zarządzania finansowego, ale czy i kiedy będą oferować funkcje porównywalne z funkcjami systemów wspierających zarządzanie efektywnością działania przedsiębiorstwa jako całości (Corporate Performance Management) – na to pytanie nikt chyba dzisiaj nie zaryzykuje odpowiedzi. Być może nie powstanie w tym obszarze żaden rodzimy produkt BI, a polskie przedsiębiorstwa będą musiały korzystać z zagranicznych rozwiązań, z których kilka już dzisiaj oferuje w pełni dojrzałą funkcjonalność w zakresie CPM.

Wydaje się, że innym obszarem szybkiej ewolucji systemów BI będzie sfera sprzedaży i marketingu, ze szczególnym naciskiem położonym na uzyskanie wiedzy o klientach i ich zachowaniach. Być może po okresie początkowego zachłyśnięcia się, a następnie głębokiego rozczarowania systemami CRM przyjdzie czas powrotu do rozwiązań, które umożliwią przedsiębiorstwom lepsze zrozumienie obecnych i przyszłych zachowań nabywców. Systemy BI mają w tym obszarze już dzisiaj dużo do zaoferowania, od analiz wartości klienta w czasie (Customer Lifetime Value) czy analiz rentowności klientów w oparciu o metodologię ABC/M aż po zaawansowane narzędzia statystyczne z obszaru data mining i analiz predyktywnych. Myślę, że w pierwszej kolejności polskie przedsiębiorstwa będą próbowały oddzielić ziarno od plew, to znaczy podzielić swoich klientów na tych, których obsługa jest rentowna i którzy generują dla firmy przychód oraz tych, których obsługa przynosi straty. Swoistym uzupełnieniem funkcji systemów BI w zakresie sprzedaży i marketingu mogą być narzędzia wspierające zarządzanie kampaniami promocyjnymi.

Po stronie użytkowników – ze wzrostem świadomości korzyści, jakie daje BI oraz zmianami w stylu kierowania przedsiębiorstwem – zaobserwujemy rosnącą „demokratyzację” rozwiązań BI. Coraz liczniejsze będą grupy pracowników, zwłaszcza samodzielnych ekspertów i specjalistów z różnych dziedzin, którzy na co dzień będą korzystać z analiz oraz innych „produktów” systemów BI. Ten trend nieodzownie będzie związany ze wzrostem poziomu ergonomii – budową przyjaznych interfejsów dla użytkowników, którzy nie są informatykami i potrzebują do pracy narzędzi intuicyjnych. Przejrzysta wizualizacja informacji zarządczej będzie z pewnością jednym z obszarów szybkiej ewolucji rozwiązań BI w naszym kraju.