„Jeśli jest coś, czego nie potrafimy zrobić wydajniej, taniej i lepiej niż nasi konkurenci, powinniśmy zatrudnić do wykonania tej pracy kogoś, kto zrobi to lepiej” – Henry Ford
Kiedy w 1963 roku firma informatyczna EDS zaoferowała koncernowi Frito-Lay zarządzanie sprzętem informatycznym, nikt nie przypuszczał, że rozpoczyna się nowa era zarządzania przedsiębiorstwem polegająca na wykorzystaniu zasobów zewnętrznych. Wkrótce zaczęto zlecać na zewnątrz także inne funkcje przedsiębiorstwa. W latach 80. tego typu działalność określono mianem outsourcingu, od dwóch angielskich słów: outside – zewnętrzny i resource – zasoby, środki.
Znawcy rynku uważają, że outsourcing jest dziś jedną z najważniejszych, dających największe korzyści metodologii biznesowych, umożliwia bowiem przedsiębiorstwom pełne wykorzystanie ich możliwości. Dzięki temu firma może skupić swoje zasoby i środki finansowe na obszarach, które stanowią podstawę jej działań. Outsourcing ma charakter długofalowy, a usługodawca zostaje raczej partnerem niż dostawcą. Ale outsourcing nie jest panaceum. Nie wolno traktować go jako sposobu pozbycia się ciężaru odpowiedzialności w najbardziej uciążliwym obszarze. W inicjatywie outsourcingu najważniejsze jest sformułowanie celów dotyczących uzyskania realnych, mierzalnych korzyści.
Myślą przewodnią takiego działania jest ograniczenie kosztów działalności podpodstawowej przedsiębiorstwa przez zmniejszanie liczby etatów, a w konsekwencji kwot przeznaczonych na wynagrodzenie, zabezpieczenie socjalne, emerytalne i chorobowe. Przedsiębiorstwo nie ponosi również kosztów urlopów, zwiększania kwalifikacji personelu a przede wszystkim kosztów utrzymania jego stanowiska pracy. Tak definiowany outsourcing pozwala na oszczędność rzędu 40% wydatków.
Usługi outsourcingowe można podzielić na dwie grupy: outsourcing pełny (strategic outsourcing) oraz outsourcing selektywny. W pierwszym przypadku mamy do czynienia z projektami polegającymi na przekazaniu na zewnątrz całej infrastruktury IT firmy lub jej wybranych obszarów, dochodzi wtedy do przejęcia części jej pracowników oraz odkupienia środków trwałych będących w jej posiadaniu.
Outsourcing selektywny to przekazanie firmie zewnętrznej kontroli nad wybranymi obszarami IT, np. zarządzanie wybranymi aplikacjami, środowiskiem sieciowym czy infrastrukturą internetową.
Jedną z najnowocześniejszych form outsourcingu jest ASP (Application Service Provision) – wynajmowanie za stałą miesięczną opłatą aplikacji zainstalowanych na serwerze dostawcy usługi. Użytkownicy ASP korzystają z centralnie zarządzanej aplikacji za pośrednictwem publicznych lub dedykowanych sieci transmisji danych, co w praktyce umożliwia im pracę z dowolnej lokalizacji z dostępem do sieci telekomunikacyjnej.
Idea outsourcingu informatycznego znajduje coraz większe uznanie wśród nowocześnie zarządzanych przedsiębiorstw. Ocenia się, że średnio 30% budżetu informatycznego przeznaczane jest na tego typu usługi i udział ten z roku na rok sukcesywnie wzrasta.
Raport PAC*
Ośrodek analityczny Pierre Audoin Consultants (PAC) opublikował niedawno raport SITSI (Software and IT Services Industry) z danymi z 2004 r., dotyczący kondycji polskiego sektora oprogramowania i usług informatycznych. Według niego wejście Polski do Unii Europejskiej okazało się korzystne dla krajowego rynku usług informatycznych w latach 2004 i 2005, który dobre wyniki stara się odzyskać od końca 2003 r. W 2004 r. wzrost wartości rynku usług IT wyniósł 7,8%, przede wszystkim ze względu na dobre wyniki w obszarze usług projektowania i wdrażania systemów.
Czołowi dostawcy usług informatycznych w Polsce w 2004 r.
|
pozycja |
firma |
kraj pochodzenia |
przychody w 2004 r. (w mln euro) |
|
1 |
HP |
USA |
104,5 |
|
2 |
Grupa Prokom |
Polska |
95,7 |
|
3 |
ComputerLand |
Polska |
93,5 |
|
4 |
IBM Polska |
USA |
90,5 |
|
5 |
Accenture |
USA |
35 |
|
6 |
Grupa Ster-Projekt |
Polska |
26,2 |
|
7 |
Computer Service Support (CSS) |
Polska |
24,5 |
|
8 |
Grupa Comarch |
Polska |
22,5 |
|
9 |
Grupa Emax |
Polska |
21,2 |
|
10 |
ABG |
Polska |
16,1 |
Źródło: PAC
W rankingu wzięto pod uwagę usługi: konserwacji sprzętu, projektowania/wdrażania systemów oraz outsourcing, pominięto doradztwo w zarządzaniu oraz pełny outsourcing
Mimo że polski rynek outsourcingu jest wciąż w powijakach, charakteryzuje się największą dynamiką wzrostu. Klienci zachowują dużą ostrożność w podejmowaniu decyzji o współpracy z zewnętrznym usługodawcą. Umowy outsourcingowe dotyczą głównie zarządzania infrastrukturą informatyczną, co wskazuje na niski stopień dojrzałości tego rynku w Polsce. Niemniej jednak firmy coraz częściej rozważają wykorzystanie tego modelu usług. Na podstawie niskich obrotów w sektorze outsourcingu raport PAC przewiduje, że w latach 2005–2009 wartość tego rynku wzrośnie o 23%, głównie dzięki umowom na zarządzanie infrastrukturą informatyczną.
W 2004 r. sektor usług projektowania systemów IT rozwijał się dość prężnie, z wynikiem o 6,5% wyższym w porównaniu z rokiem poprzednim. Mimo że coraz wyraźniej odczuwa się ożywienie rynku, wśród usługodawców w dalszym ciągu widoczne są procesy konsolidacyjne, na co wskazują liczne przejęcia i fuzje. Odczuwając ożywienie gospodarki, firmy decydują się realizować opóźnione projekty i angażują się w długoterminowe inwestycje informatyczne. PAC przewiduje, że w okresie 2005–2009 wzrost wartości rynku usług projektowania systemów informatycznych wyniesie 14%.
Dzięki dobrym wynikom ze świadczenia usług outsourcingowych i konserwacji sprzętu pierwsze miejsce w rankingu dostawców usług informatycznych na polskim rynku w 2004 r. zajął HP, wyprzedzając dotychczasowego lidera, Grupę Prokom, której obroty od dwóch lat maleją. Z kolei ComputerLand zbliżył się nieznacznie w rankingu do swego krajowego rywala dzięki 23-procentowemu wzrostowi przychodów, wynikającemu głównie z działalności outsourcingowej i w sektorze publicznym. Wyniki IBM w dziedzinie outsourcingu w 2004 r. okazały się znakomite – wzrost wartości usług tego typu wyniósł aż 44%.
|
|
|
|
|
* Pierre Audoin Consultants (PAC) to europejski ośrodek analityczny, zajmujący się badaniami rynku i konsultingiem strategicznym w sektorze oprogramowania i usług informatycznych (opracowuje m.in. raporty SITSI – Software and IT Services Industry). Siedziba mieści się w Paryżu, filie w Monachium, Nowym Jorku, Londynie i Bukareszcie. W Europie Wschodniej PAC działa od ponad sześciu lat. Za pośrednictwem filii w Bukareszcie prowadzi badania najważniejszych rynków regionu: Czech, Węgier, Polski, Rumunii, Rosji i Słowacji.
Branża przemysłowa rządzi się własnymi prawami
|
|
|
Anna Sieńko Strategic Outsourcing Manager IBM Global Services |
Według analityków rynek IT ogółem wzrósł w 2004 r. o ok. 15%. Czy rynek outsourcingu IT rozwija się szybciej, czy wolniej?
– Każdy rynek, który jest na etapie rozwoju, rozwija się szybciej niż rynki ustabilizowane. Rynek outsourcingu w Polsce jest ciągle na etapie budowania, więc jego rozwój jest dynamiczny. W zeszłym roku wzrósł o około 40%.
Jaki typ usług outsourcingowych jest najbardziej popularny w Polsce obecnie? Jakie są prognozy na przyszłość?
– W Polsce popularne są usługi związane z zarządzaniem stacjami roboczymi, najczęściej są to: PC, notebooki, drukarki, drukarki sieciowe, faksy – jednym słowem wszystkie urządzenia podłączone do sieci lokalnej.
Sądzę, że najlepiej rozwijać się będzie outsourcing selektywny, czyli wybrane, bardzo zaawansowane usługi zarządzania infrastrukturą. Przedsiębiorstwo, którego funkcjonowanie opiera się na sprawnym systemie IT, musi zapewnić sobie jego najwyższą jakość.
Jakie perspektywy mają firmy zajmujące się outsourcingiem IT w branży przemysłowej? Czy branża ta charakteryzuje się jakimiś szczególnymi wymaganiami? Czy będzie ciągle chłonnym rynkiem?
– Branża przemysłowa to drugi co do wielkości klient IBM. To duży sektor, do którego kierujemy nasze usługi. Rządzi się własnymi prawami. Wykorzystuje systemy, których niezawodność działania decyduje o funkcjonowaniu firmy. Ich awaria może spowodować ogromne straty. Przykładem mogą być tu linie produkcyjne w fabrykach samochodów – systemy obsługujące je muszą działać w sposób ciągły i niezawodny. Jest wiele zakładów produkcyjnych, które funkcjonują dzięki sprawnym systemom informatycznym. Utrzymanie takiego systemu, który wymaga ciągłych zmian, choćby ze względu na zmieniające się listy dostawców, jest skomplikowane. Dlatego coraz więcej przedsiębiorstw decyduje się powierzyć zarządzanie nimi profesjonalnym firmom. W ten sposób zakłady produkcyjne mogą skupić się na produkcie oraz sposobach jego sprzedaży, nie muszą się zajmować pracującymi w tle systemami IT.
Branża przemysłowa nadal będzie chłonnym rynkiem. Można tu posłużyć się następującym przykładem. Istnieje wiele urządzeń funkcjonujących dzięki silnikowi. Producent danego urządzenia nie musi być jednocześnie producentem silników – korzysta z gotowych podzespołów. Tak samo będzie wyglądać przyszłość outsourcingu IT – oferujemy firmom gotowe, najwyższej jakości rozwiązania i usługi, dzięki którym będą mogły sprawnie funkcjonować i stale się rozwijać.
O prowadzonej działalności outsourcingu IT
Prezentujemy dodatkowe informacje uzyskane na podstawie ankiet wypełnionych przez dostawców usług outsourcingu IT, które ze względu na ograniczoną ilość miejsca nie zmieściły się w tabeli lub zostały zamieszczone w skróconej wersji.
Business Consulting Center
Usługi serwisowe i outsourcingowe SAP: a. wsparcie techniczne – zdalne wsparcie zespołu administratorów systemu SAP (pracowników klienta) lub outsourcing administracji systemem SAP klienta (konsultanci BCC pełnią rolę administratorów systemu SAP klienta); b. wsparcie aplikacyjne – zdalne wsparcie użytkowników systemu SAP klienta (serwis aplikacyjny); c. outsourcing platformy sprzętowej – częściowy (serwery systemu SAP klienta zlokalizowane w BCC pod opieką zespołu serwisowego BCC) lub całkowity (klient nie posiada platformy sprzętowej, wynajmuje tylko przestrzeń dyskową w serwerowni BCC)
Calltech
Outsourcing: całego działu IT, programistów, analityków i konsultantów, projektantów układów elektronicznych; zarządzanie projektami
EDS-Poland
Firma zajmuje się outsourcingiem IT globalnie od 1963 roku, a w Polsce od 1993 roku. Pojęcie outsourcingu IT zostało po raz pierwszy użyte przez firmę EDS, która w 1963 r. podpisała pierwszy w świecie znaczący kontrakt na świadczenie tej usługi.
„Sztandarowy” kontrakt outsourcingowy najdłużej trwający: General Motors – dostarczanie usług w zakresie zarządzania informacją, budowa infrastruktury informatycznej w obiektach GM Poland, pełny outsourcing (od 1992 r.); Delphi Automotive Systems – świadczenie usług IT dla wszystkich oddziałów (od 1992 r.); przynoszący największe korzyści finansowe: Fiat-GM Powertrain Polska – zarządzanie aplikacjami i infrastrukturą techniczną oraz wsparcie użytkownika (od 2003 r.); inny: SKF – outsourcing infrastruktury IT w ramach globalnego kontraktu w obszarze desktopów, sieci lokalnych i rozległych, centrów przetwarzania danych (od 2000 r.); outsourcing usług IT w Centrum Medycznym LIM (od 2002 r.); koncern Coca Cola – pełny outsourcing zarządzania infrastrukturą desktopów w modelu ASP, łącznie z systemem poczty elektronicznej (od 2001 r.)
IBM Polska
Pełen zakres outsourcingu usług informatycznych – od prostej opieki nad powierzonym sprzętem aż po zapewnienie pracujących non stop ośrodków przetwarzania danych. Podstawowe dziedziny definiujące zakres funkcjonalny rozwiązań IBM w zakresie outsourcingu: NWSM (Network Station Management) – zarządzanie flotą stacji roboczych i komputerów osobistych, SSO (System Servers Operations) – zarządzanie serwerami i dostarczanie usług przetwarzania w trybie transakcyjnym i wsadowym, ASM (Application Service Management) – usługi udostępniania aplikacji i zarządzania nimi, hosting – usługi udostępniania przestrzeni w ośrodku obliczeniowym dla serwerów
Incenti
Zapewnienie ciągłości działania (Business Continuity Planning), utrzymywanie ośrodków zapasowych; projektowanie i zarządzanie sieciami WAN, outsourcing sieci WAN; outsourcing infrastruktury IT (kolokacja, hosting, administracja systemami); monitoring i obsługa awarii; backup i archiwizacja danych; budowa data center/serwerowni; organizacja szkoleń na odległość (e-learning) z wykorzystaniem Internetu. Outsourcing procesów biznesowych (30% działalności)
itelligence
Pełen zakres outsourcingu usług informatycznych: udostępnianie powierzchni w centrum danych, udostępnianie własnych serwerów w centrum danych, bieżące utrzymanie systemów (z pomocą własnych administratorów), udostępnianie infrastruktury sieciowej, udostępnianie systemów pamięci masowych, udostępnianie infrastruktury disaster recovery, help desk w Polsce, help desk za granicą, zdalna administracja systemem SAP, doradztwo, analizy poprzedzające outsourcing, outsourcing procesów biznesowych (payroll, księgowość itp.); itelligence dysponuje własnym Centrum Systemów Informatycznych Tarnowie Podgórnym
NetCRM
Outsourcing związany z programami komputerowymi klasy CRM własnej produkcji: system NetCRM lub Merlin udostępniane na zasobach sprzętowych producenta za stałą miesięczną opłatą abonamentową, która zawiera trzy składowe: koszt miesięcznej licencji, opiekę upgrade (nowe wersje funkcjonalne programu) oraz opiekę hostingową (opłata z tytułu utrzymania i administrowania programu przez konsultantów NetCRM); model ASP (Application Service Providers) to jedna z trzech form dystrybucji programów komputerowych NetCRM
NextiraOne
Aktualnie outsourcing głównie w sektorze bankowym i telekomunikacyjnym RavNet Rafał Radzki Administracja siecią lokalną LAN/WAN/SAN, dostępem do Internetu, stacjami roboczymi, drukarkami, UPS-ami, serwerami; zarządzanie majątkiem informatycznym (prowadzenie dokumentacji sprzętu i oprogramowania), wynajem stacji roboczych, pomoc informatyczna: zakup urządzeń biurowych/komputerów (pomoc, doradztwo, dostawa, instalacja i konserwacja), zakup oprogramowania (pomoc, doradztwo, dostawa licencji, instalacja, konserwacja, aktualizacja); aktualnie brak referencji z sektora przemysłowego
SYSINFO Biuro Inżynieryjno-Doradcze Kompleksowa obsługa sfery informatyki (z możliwością oddelegowania specjalistów SYSINFO do firmy klienta w określonym wymiarze godzinowym): konfiguracja i zarządzanie oprogramowaniem systemowym serwerów i systemów baz danych, bieżący serwis oprogramowania systemowego stacji roboczych, serwis oprogramowania aplikacyjnego, zabezpieczenia antywirusowe oraz przed utratą danych, serwis sprzętowy (z wyłączeniem objętego umowami gwarancyjnymi), w imieniu klienta: zakup sprzętu, oprogramowania, wdrażanie nowych rozwiązań, konfiguracja systemu zarządzania przedsiębiorstwem orazwdrażanie wybranych rozwiązań z zakresu rachunkowości, logistyki i produkcji (oferta głównie dla firm średnich i dużych). W ramach standardowej obsługi SYSINFO oferuje budowę wewnętrznej platformy informacyjnej, czyli wdrożenie zintegrowanego pakietu rozwiązań INFINA Intranet, którego zadaniem jest racjonalizacja sposobu korzystania z wewnętrznych zasobów IT.
Dostawcy oprogramowania dla sektora przemysłowego w Polsce
Uzupełnienie
W raporcie opublikowanym w październikowym numerze MSI Polska przychody firmy Insoft były o rząd wielkości mniejsze niż rzeczywiste, co oczywiście zmieniło kolejność w rankingu dostawców oprogramowania dla sektora przemysłowego. W tym numerze weryfikujemy tę kolejność oraz przedstawiamy informacje o dwóch dodatkowych firmach, które nie znalazły się w zestawieniu.
Insoft, www.insoft.com.pl, przychody uzyskane ze sprzedaży produktów w sektorze przemysłowym w 2004 r. wyniosły 2200 tys. zł, co plasuje firmę Insoft na 37. pozycji w naszym rankingu
Advatech, www.advatech.pl, przychody uzyskane ze sprzedaży produktów w sektorze przemysłowym w 2004 r. wyniosły 1,5 mln zł, osoba zarządzająca: Jacek Szubert – prezes, rok powstania firmy – 1998, działalność prowadzona w Polsce: systemy przetwarzania i archiwizacji danych, bezpieczeństwo informacji; systemy pracy grupowej i zarządzania informacją (platforma Lotus Notes/Domino, system zarządzania informacją i dokumentami iDoc, system zarządzania obsługą klienta profit-CRM); outsourcing
Quantum software, www.quantum.pl, przychody uzyskane ze sprzedaży produktów w sektorze przemysłowym w 2004 r. wyniosły 9761 tys. zł, co plasuje firmę na 20. pozycji w naszym rankingu; osoba zarządzająca: Tomasz Hatala – prezes zarządu, rok powstania firmy – 1997, działalność prowadzona w Polsce: tworzenie oprogramowania wspomagającego logistykę dystrybucji. Sztandarowym produktem firmy jest system QGUAR, wspierający funkcjonalnością procesy związane z zakupem towarów produkcyjno-handlowych, z ich sprzedażą i dystrybucją, ale również z logistyką magazynowania oraz spedycji. Firma oferuje także kompleksowe usługi, które obejmują projektowanie, instalację, szkolenie, wdrożenie, jak również serwis gwarancyjny i pogwarancyjny dostarczanych produktów; wykonuje też projekty indywidualne. Quantum software adresuje ofertę do firm o następującej specyfice działania: centra dystrybucyjne i duże hurtownie, magazyny świadczące usługi logistyczne, firmy produkcyjne z dystrybucją własną lub obcą, firmy spedycyjno-transportowe.
Polski rynek outsourcingu IT wciąż niedojrzały
|
|
|
Janusz Dorożyński, główny technolog ZETO SA w Poznaniu |
Rynek IT w Polsce stale rośnie. W ubiegłym roku odnotowano przyrost o 15%. Naszym zdaniem podobna perspektywa otwiera się przed rynkiem usług outsourcingu IT. W Polsce nie ma jeszcze masowego popytu na tego typu usługi, dlatego apogeum rozwoju dopiero nastąpi. Dane z badań outsourcingu IT w Niemczech, wykonanych przez META Group w roku 2002, oraz najnowszy raport „2004 IT World Wide Benchmark Report” określają udział kosztów outsourcingu informatycznego w całości wydatków IT na około 15%. Jest to poziom zadowalający. Jednocześnie średnia wartość budżetów IT przedsiębiorstw w relacji do przychodów osiąga ok. 3,8%, co oznacza, że średnia wartość budżetu outsourcingu IT w relacji do przychodów wynosi na rynkach rozwiniętych ok. 0,57%. W porównaniu z tymi wartościami budżety outsourcingowe firm polskich są średnio od 6 do 19 razy niższe, co potwierdza tezę o wczesnej fazie rozwoju polskiego rynku outsourcingu.
Biorąc pod uwagę przytoczone procenty oraz fakt, że coraz więcej menedżerów stawia przed informatyką wymagania o charakterze biznesowym, można wysnuć wniosek, że rynek outsourcingu IT będzie się rozwijał szybciej od rynku IT ogółem. Wkrótce zaawansowanie techniczne, duży wpływ jakości wykonywanych usług oraz ich bezpieczeństwo, a także opłacalność finansowa mogą przesądzić o delegowaniu funkcji informatycznych na zewnątrz, do wyspecjalizowanych firm, co pozwoli przedsiębiorstwom skupić się na podstawowych obszarach ich działalności.
Jaki typ usług outsourcingowych jest obecnie najbardziej popularny w Polsce?
Polski rynek outsourcingu IT jest wciąż niedojrzały. Z doniesień prasy branżowej o kolejnych zawieranych kontraktach outsourcingowych można wnioskować, że dominują usługi zarządzania siecią, wynajmu serwerów czy „goszczenia” (hosting) serwerów i aplikacji. Najmniej popularna jest usługa wynajmu standaryzowanej aplikacji (ASP) czy aplikacji dedykowanej użytkownikowi. Nadal do rzadkości należą kontrakty krajowych podmiotów gospodarczych, decydujących się na wyprowadzenie na zewnątrz całych procesów biznesowych nie tylko w części sprzętowo-aplikacyjnej, ale łącznie z pracownikami.
Rozwojowi rynku outsourcingu IT sprzyja obecna sytuacja ekonomiczna, która wymaga od przedsiębiorstw poszukiwania sposobu na obniżenie kosztów funkcjonowania i możliwości wzrostu efektywności. Kolejnym czynnikiem stymulującym wzrost znaczenia outsourcingu jest rosnące wykorzystanie Internetu do celów biznesowych. Zwiększa się także świadomość kadry zarządzającej działami IT w zakresie ich strategicznego znaczenia, konieczności ciągłego rozwoju oraz umiejętności wyodrębnienia tych funkcji, co umożliwia przekazanie ich pod bardziej efektywny zarząd zewnętrzny.
Jedną z głównych barier rozwoju outsourcingu jest przyzwyczajenie do samodzielnego organizowania całej działalności. Często przedsiębiorstwa nie mają informacji o rzeczywistych kosztach związanych z określonymi obszarami działania firmy, a także obawiają się utraty kontroli nad tak ważną funkcją, jaką jest informatyka. Wciąż panuje strach przed „przekazywaniem danych na zewnątrz”, tymczasem to właśnie firmy świadczące usługi outsourcingowe są niejednokrotnie najlepiej przygotowane w zakresie bezpieczeństwa IT. Dzieje się tak dlatego, że to one stale inwestują w rozwój infrastruktury, zatrudniają i szkolą specjalistów, posiadają nowoczesne i wydajne centra przetwarzania i archiwizacji danych. Standard usług zapewniają powszechnie stosowane w tym wypadku szczegółowe umowy o gwarantowanym poziomie usług (SLA).
Według Gartner Group podstawową korzyścią z outsourcingu IT jest wyższa jakość świadczonych usług z zakresu informatyki. Koszty nie powinny być podstawowym powodem przejścia na outsourcing. Wartość analizowanych przez Gartner Group umów outsourcingowych wyniosła od 95% do 150% kosztów, jakie organizacja poniosłaby, realizując zadania IT samodzielnie. W Polsce niestety cały czas pokutuje teza, że redukcja kosztów jest głównym powodem przekazania funkcji IT usługodawcy zewnętrznemu.
Jakie perspektywy mają firmy zajmujące się outsourcingiem IT w branży przemysłowej?
W 2004 r. Audytel/META Group opublikował raport „Czy przedsiębiorstwa w Polsce potrzebują jeszcze działu informatyki”. Zawarte w nim dane wykazują, że przedsiębiorstwa przemysłowe stanowią dużą grupę firm korzystających z outsourcingu IT. 17,8% korzysta z outsourcingu udostępniania infrastruktury IT, a 31,1% z usług zarządzania infrastrukturą IT. Stawiając sobie pytanie, dlaczego tak właśnie się dzieje, można wskazać przynajmniej kilka istotnych powodów.
Po pierwsze zakłady produkcyjne umacniają swoją pozycję na rynku, osiągając przewagę nad konkurencją jakością oferowanych produktów oraz sposobem obsługi klienta. Informatyka ma pomagać w osiąganiu tych celów. Zatem firma powinna dążyć do wykorzystania najnowocześniejszych technik umożliwiających przetwarzanie i ochronę danych w celu podejmowania trafnych decyzji biznesowych, przy jednoczesnym braku stałego inwestowania w nowe, ulepszane rozwiązania informatyczne.
Po drugie żaden zakład produkcyjny nie jest dziś w stanie funkcjonować bez drogich, zaawansowanych technologicznie maszyn, te wydatki stanowią główne obciążenie finansowe. W dodatku na ich wyborze, zdobywaniu czy wreszcie wdrażaniu skupia się wysiłek kadry zarządzającej. Dlatego menedżerowie szukają alternatywnych rozwiązań w dziedzinach funkcjonowania, które mogą przekazać na zewnątrz. Są skłonni delegować funkcje IT do firm, które specjalizują się w świadczeniu usług informatycznych, ponieważ zyskują dostęp do nowoczesnych technik, dobrze wykształconej i stale szkolącej się kadry, wsparcia technicznego. Podpisywane umowy, mające gwarantować poziom usług, uwzględniają specyfikę i cykl pracy danej branży.
Kolejną kwestią jest struktura zatrudnienia i koszty pracy. Działy IT, jakkolwiek niezwykle potrzebne, w firmie produkcyjnej zajmują zwykle niższy szczebel bądź posiadają dość spłaszczoną strukturę. Również budżety mają ograniczane. Dlatego niezwykle trudno znaleźć informatyka posiadającego odpowiednie przygotowanie merytoryczne i doświadczenie zawodowe, któremu w szerszej perspektywie firma nie ma zamiaru oferować możliwości szkoleń i systemu awansów. Wymienione powody wskazują perspektywę rosnącej popularności usług outsourcingu IT w branży przemysłowej, nie tylko w naszym kraju.
Najdynamiczniej rozwijający się segment rynku usług
|
|
|
Arnold Nowak, prezes firmy itelligence |
Rynek outsourcingu informatycznego rośnie zdecydowanie szybciej niż cały rynek IT. Mimo że stanowi zaledwie niewielką część rynku usług (ok. 15%), należy do najdynamiczniej rozwijającego się segmentu. Według prognoz IDC z ubiegłego roku będzie rozwijał się w tempie ponad 23% w ciągu najbliższych 3 lat.
Najwyższe tempo wzrostu przychodów ma odnotować segment oferujący outsourcing zarządzania deskotopami i infrastrukturą sieciową (ok. 30% w okresie 2004–2008), najniższe – outsourcing systemów (ok. 16–17% w tym samym okresie). Największy udział w rynku ma outsourcing systemów informatycznych, za nim lokuje się hosting.
Trudno precyzyjnie oszacować wartość tego rynku, bo w zestawieniach prasy branżowej uwzględniane są firmy czerpiące przychody z krańcowo odmiennych form outsourcingu. Przykładowo – w czołówce tegorocznych rankingów prasowych tygodników Computerworld i Teleinfo obok firm oferujących – jak itelligence – utrzymanie systemów informatycznych, są takie, które świadczą usługi przetwarzania danych (przychody ośrodków ZETO są oceniane na 40% rynku outsourcingu w Polsce), druku, produkcji i dostawy dokumentów czy callcenter.
Wszyscy klienci itelligence rekrutują się z branży przemysłowej. Jesteśmy outsourcerem systemu centralnego, więc firmy często powierzają nam zdalne zarządzanie środowiskiem SAP ERP, które przesądza o poprawnym działaniu całego systemu SAP. Nasi klienci wolą wykorzystywać własnych informatyków raczej do wspierania najważniejszych procesów biznesowych. Tak uczyniły m.in.: Budimex – największa w Polsce firma budowlana, Amica – największy polski producent sprzętu AGD czy filia Mondi Packaging, jednego z największych na świecie producentów opakowań (dawniej Frantschach Świecie).
Region Europy Wschodniej zaczyna być postrzegany jako atrakcyjny dla dostawców usług outsourcingowych. Według sondażu przeprowadzonego wśród dostawców outsourcingu przez firmę DiamondCluster ponad 30% ankietowanych zamierza ulokować w Europie Wschodniej część działalności swojej firmy w ciągu 5 lat. Tej konkurencyjności lokalnego rynku sami doświadczamy – zastąpiliśmy niemieckiego outsourcera w należącej do meksykańskiego koncernu firmie Cemex (dawniej RMC Polska).
Klienci zainteresowani konkretnymi rozwiązaniami
|
|
|
Dorota Gałuszka, dyrektor wykonawczy sektora ERP, Comarch |
Wydaje się, że polski rynek outsourcingu IT rozwija się wolniej niż rynek IT ogółem. Jest to konsekwencja tradycyjnego myślenia, w którym dominuje pogląd, że bezpieczniej, gdy dane trzyma się u siebie i ma się na nie wpływ, nie korzystając z zewnętrznych rozwiązań. Dlatego tańsze i efektywniejsze rozwiązanie, jakim może stać się outsourcing IT, nie zawsze jest właściwie postrzegane, co ogranicza rozwój rynku. Ten sposób myślenia zmienia się powoli. Możemy dostrzec to np. w sektorze finansowym – szczególnie w firmach związanych z korporacjami międzynarodowymi – który jest chyba najbardziej otwarty na tego typu usługi. W związku z tym outsourcing IT w Polsce to rynek perspektywiczny.
Jaki typ usług outsourcingowych jest najbardziej popularny w Polsce obecnie? Jakie są prognozy na przyszłość?
– Najbardziej rozpowszechnione są dwa skrajne rozwiązania. Plan minimum, gdzie sprzęt znajduje się w DC, a pozostałe komponenty rozwiązania u klienta, związany jest z uniknięciem inwestowania w sprzęt, którego wartość bardzo szybko maleje. Drugie rozwiązanie, nazwijmy je planem maksimum, polega na wynajęciu firmy zewnętrznej, która prowadzi za klienta np. księgowość. Wtedy klient nie musi się martwić ani o sprzęt, ani o oprogramowanie. Rozwiązania pośrednie są raczej mało popularne, ponieważ postrzegane są jako mniej bezpieczne.
Świadomość możliwości wykorzystania modelu outsourcingu IT oraz płynących z tego korzyści wzrasta jednak dość szybko. Klienci coraz częściej są zainteresowani konkretnymi rozwiązaniami np. do przetwarzania dokumentów, które pozwalają im zaoszczędzić pieniądze. Ta wartość powinna być w najbliższych latach motorem napędowym rozwoju outsourcingu IT w Polsce.
Jakie perspektywy mają firmy zajmujące się outsourcingiem IT w branży przemysłowej? Czy branża ta charakteryzuje się jakimiś szczególnymi wymaganiami? Czy będzie ciągle chłonnym rynkiem?
– Dotychczasowe wykorzystanie outsourcingu struktury IT w branży przemysłowej nie było zbyt duże. Jest to związane ze specyfiką branży, w której myśli się raczej o centralizacji zarządzania działaniem przedsiębiorstwa w strategicznym centrum. Podobnie jak w przypadku innych sektorów, w momencie gdy dostrzeże się korzyści wynikające z outsourcingu, zarówno finansowe, jak i odnoszące się do jakości świadczonych usług, rozwiązanie takie ma dużą szansę na stosowanie. Ważne jest podniesienie poziomu bezpieczeństwa takiej oferty, tzn. przekonanie klienta o możliwości bezpiecznej rezygnacji z usług, jeśli np. po roku dojdzie do wniosku, że jednak nie decyduje się na takie rozwiązanie, oraz przekonanie, że wykorzystanie modelu outsourcingu nie wiąże się z uzależnieniem od firmy wykonującej tego rodzaju usługi.
Branża przemysłowa ciągle się rozwija, w związku z tym rosnąć będzie również zapotrzebowanie na wysokiej jakości rozwiązania z zakresu outsourcingu IT pozwalające zmniejszyć koszty inwestowania w sprzęt, oprogramowanie i obsługę całego systemu.
Outsourcing IT na rynku polskim jeszcze raczkuje
|
|
|
Przemysław Siuda, dyrektor Centrum Outsourcingu IT Capgemini Polska |
Według analityków rynek IT ogółem wzrósł w 2004 r. o ok. 15%. Czy rynek outsourcingu IT rozwija się szybciej czy wolniej?
– Globalnie rynek outsourcingu IT rozwija się powyżej średniej. Różnice regionalne są jednak silne; rzecz jasna rynek amerykański, ze względu na wielkość i dojrzałość, kontrybuuje tu w sposób istotny. Z kolei na rynku polskim outsourcing IT wciąż jeszcze raczkuje (w porównaniu ze średnią europejską) i nawet jeśli wzrost wyrażony procentowo jest liczbą dwucyfrową, to w liczbach bezwzględnych – i w stosunku do potencjalnej wartości tego rynku – nie jest to dynamika imponująca.
Jaki typ usług outsourcingowych jest najbardziej popularny w Polsce obecnie? Jakie są prognozy na przyszłość?
– Dużą popularnością cieszy się outsourcing na rynku internetowym. Mówimy tu o hostingu zarówno dedykowanym, jak i wirtualnym. O ile jednak liczba takich kontraktów outsourcingowych jest bardzo duża, o tyle ich łączna wartość nie jest tak imponująca. W branżach innych niż internetowa dominuje outsourcing infrastruktury. Outsourcing usług IT w Polsce zbyt często jeszcze jest uważany za nowinkę, a jego zalety nie są doceniane.
Jakie perspektywy mają firmy zajmujące się outsourcingiem IT w branży przemysłowej?
– Każda branża ma swoją specyfikę i szczególne zestawy wymagań związanych bądź ze środowiskiem prawnym działalności (np. otoczenie regulacyjne), bądź chociażby z kwestią bezpieczeństwa. Generalnie, biorąc pod uwagę, że branże takie jak finansowa czy medyczna są najtrudniejszymi rynkami dla outsourcerów, z pewnością należy oczekiwać najszybszego wzrostu właśnie w branży przemysłowej…
Autor: Elżbieta Jaworska, MSI Polska