Business Intelligence w energetyce

Zarządy przedsiębiorstw energetycznych potrzebują narzędzi, które zapewnią im informacje i analizy niezbędne w warunkach coraz bardziej konkurencyjnego rynku energii – potrzebują narzędzia takiego jak Sybase IQ

Centrum Informatyki Energetyki, spółka zależna ComputerLandu, opracowało i wdrożyło wraz z Pionem Informatyki ZEW-T SA moduł analityczny do systemu multiZBYT w Zakładzie Energetycznym Warszawa-Teren. W rozwiązaniu wykorzystano specjalizowany do zastosowań Business Intelligence mechanizm Sybase IQ. Celem projektu było zapewnienie kierownictwu firmy możliwości dokonywania pogłębionych, długoterminowych analiz biznesowych, ze skróceniem czasu dostępu do informacji średnio o 90%.

Dzięki rozwiązaniu Sybase IQ znacznie skrócił się czas dostarczania raportów. – Zanim wdrożono moduł analityczny, przygotowaniem bieżących sprawozdań zajmowały się co najmniej dwie osoby w każdym rejonie przez kilka dni. Następnie raporty były konsolidowane w zakładzie, co wymagało co najmniej pełnego dnia pracy analityka. Dzięki Modułowi Analitycznemu jeden analityk przygotowuje skonsolidowany raport w 2–3 godziny – tłumaczy Arek Marcinowski, Business Development Manager produktów Business Intelligence w Sybase Polska.

Elektrownia Wodna Dębe

Zastosowanie Sybase IQ jako mechanizmu hurtowni danych umożliwiło znaczne uproszczenie struktury danych w Module Analitycznym, z zachowaniem dużej wydajności rozwiązania. Dzięki wbudowanym mechanizmom optymalizacji Sybase IQ zapotrzebowanie na przestrzeń dyskową zostało zredukowane do 30% wolumenu danych źródłowych. Do realizacji złożonych zadań analitycznych wykorzystywany jest dwuprocesorowy serwer firmy Sun Microsystems.

Zakład Energetyczny Warszawa-Teren SA zajmuje się wytwarzaniem, przetwarzaniem, przesyłaniem i sprzedażą energii elektrycznej; budową, rozbudową, modernizacją i remontami sieci i urządzeń energetycznych; eksploatacją urządzeń energetycznych; prowadzeniem działalności handlowej, produkcyjnej, usługowej i inwestycyjnej w zakresie wymienionych punktów. Przedmiotem działania ZEW-T SA jest także m.in. budowa, rozbudowa, modernizacja oraz remonty sieci elektroenergetycznych, prowadzenie usług w zakresie eksploatacji urządzeń przesyłowych, oświetlenia ulicznego i innych związanych z dystrybucją energii elektrycznej. Obszar działalności ZEW-T SA obejmuje łącznie 18 299 km2, co stanowi 5,85% powierzchni kraju. Obecnie grupę klientów ZEW-T tworzą mieszkańcy 47 miast i 147 gmin oraz przedsiębiorcy prowadzący działalność na terenie województwa mazowieckiego (z wyłączeniem miasta stołecznego Warszawy oraz terenów obsługiwanych przez sąsiadujące zakłady energetyczne) oraz na terenie niewielkich obszarów województw lubelskiego i warmińsko-mazurskiego.

W ramach rozwoju modułu analitycznego w ZEW-T SA Pion Informatyki spółki rozszerzył implementację systemu o zasilanie z innych źródeł, m.in. z systemów: finansowych, zarządzania majątkiem, a także magazynowego. Wiązało się to z rozszerzeniem istniejącego świata obiektów oraz powstaniem 4 nowych światów obiektów, które są źródłem danych dla tworzonych raportów. Moduł Analityczny, który standardowo dostarczany jest z 12 predefiniowanymi raportami, po 9 miesiącach eksploatacji zawiera obecnie 5 zestawów raportów:

1. zestaw raportów dotyczących sprzedaży energii elektrycznej i świadczenia usług przesyłowych – 25 raportów

2. zestaw raportów finansowo-księgowych – 10 raportów

3. zestaw raportów związanych z zarządzaniem majątkiem – 5 raportów

4. zestaw raportów związanych z zarządzaniem magazynami i łańcuchem dostaw – 5 raportów

5. zestaw raportów związanych z majątkiem IT – 10 raportów.

W ramach rozwoju modułu analitycznego stworzono dodatkowy system raportów zarządczych, dzięki którym zarząd spółki oraz dyrektorzy rejonów energetycznych otrzymują codziennie rano informacje o poziomie wykonania określonych wskaźników ekonomiczno-finansowych.

– Wdrożenie modułu analitycznego umożliwiło skrócenie okresu realizacji raportów ad hoc w większości obszarów spółki z około dwóch tygodni do kilku godzin – wyjaśnia Marek Gzowski, główny specjalista ds. informatyki w Zakładzie Energetycznym Warszawa-Teren SA.

multiZBYT (dawna nazwa ZBYT 2000) to system bilingowy przeznaczony dla przedsiębiorstw dystrybuujących prąd, gaz, wodę i ciepło (czyli dla sektora utilities). Umożliwia rozliczanie odbiorców różnych nośników energii, takich jak energia elektryczna, paliwa gazowe, ciepło, a także opłat za inne towary i usługi, np. za abonament RTV czy usługi internetowe.

System wykorzystuje relacyjną bazę danych Oracle. Umożliwia przetwarzanie danych zarówno lokalnie, w poszczególnych jednostkach organizacyjnych przedsiębiorstw energetycznych, jak również centralne – z wykorzystaniem sieci rozległej z jednostkami terenowymi.

Cykl projektowy, testy oraz wdrożenie Modułu Analitycznego trwało 2 miesiące. W projekcie wykorzystano Sybase PowerDesigner, narzędzie do modelowania danych i procesów biznesowych, oraz Enterprise Connect Data Access. PowerDesigner zapewnił sprawne przeniesienie opracowanego modelu danych do Sybase IQ, natomiast Enterprise Connect Data Access umożliwił efektywne zasilenie mechanizmu hurtowni danymi.

Enterprise Connect Data Access to interpreter dialektu baz danych umożliwiający łączenie ze sobą różnych systemów relacyjnych baz danych. Zapewnia przenoszenie i dostęp do danych przechowywanych np. w środowisku Oracle do innych systemów bazodanowych – mówi Arek Marcinowski.


Jak udało się przeprowadzić migrację danych do nowej bazy, nie zakłócając pracy zakładu?

Generatory w EW Dębe

– Migracja danych, a w zasadzie eksport danych z bilingu i ich import do Modułu Analitycznego, była możliwa dzięki zastosowaniu narzędzi firmy Sybase. Był to stosunkowo długi proces, wykonywany poza godzinami pracy na systemie źródłowym. Długość tego procesu wynikała z konieczności szczegółowego uzgodnienia przeniesionych danych początkowych z systemu bilingowego do modułu analitycznego. Proces ten nie miał żadnego wpływu na bieżącą działalność zakładu.

Należy zauważyć, że w przeciwieństwie do wdrożeń innych systemów zasilanie hurtowni jest procesem odbywającym się codziennie, z uwagi na codzienne przyrosty danych w systemach transakcyjnych. Nie ma to absolutnie żadnego wpływu na bieżącą pracę spółki, gdyż przyrostowe ładowanie danych odbywa się w nocy, czyli w czasie okien serwisowych w systemach źródłowych. Proces przyrostowego ładowania danych jest stosunkowo krótki (w porównaniu z ilością ładowanych danych) i obecnie trwa około 3 godzin.

Marek Gzowski, główny specjalista ds. informatyki w Zakładzie Energetycznym Warszawa-Teren SA


Z platformy na platformę

Arek Marcinowski Business Development Manager produktów BI w Sybase Polska

W przypadku ZEW-T najważniejsze było przeniesienie dużej ilości danych źródłowych (ok. 200 GB danych historycznych) z Oracle Enterprise do Sybase IQ, stanowiącego platformę bazodanową systemu analitycznego. Ze względu na złożoność struktury danych standardowe metody (wyładowanie danych do pliku płaskiego i załadowanie ich z pliku płaskiego do hurtowni danych) okazały się za mało wydajne – samo wyładowanie danych trwało kilka dni. W tej sytuacji podjęto decyzję o zastosowaniu mechanizmu Enterprise Connect Data Access.

Cały proces migracji danych przebiegał w dwóch etapach. W pierwszym etapie przeprowadzono rewersing modelu danych z systemu opartego na Oracle Enterprise za pomocą Sybase PowerDesigner. W Power-Designer zoptymalizowano model danych do zastosowań hurtownianych, a następnie przeniesiono model docelowy na platformę Sybase IQ. PowerDesigner umożliwił także przygotowanie schematu mapowania danych dla Enterprise Connect Data Access, za pomocą którego w ciągu kilku godzin zasilono hurtownię. Proces strojenia sprowadził się do dobrania indeksów (Sybase IQ przechowuje dane w postaci skompresowanych indeksów), które następnie zweryfikowano i zmodyfikowano „w locie” po załadowaniu danych.

Enterprise Connect Data Access nie obciąża systemu źródłowego – łączy się z nim jako standardowy klient, można więc pobierać dane bez zatrzymywania systemu transakcyjnego. W przypadku ZEW-T nie było to konieczne (inicjalne zasilenie danymi historycznymi wykonane zostało z serwera zapasowego), niemniej zastosowana technika zapewnia realizację takiej funkcjonalności. Dla klientów wymagających zasilania hurtowni w czasie bardzo zbliżonym do rzeczywistego istnieje także możliwość zasilania Sybase IQ w trybie tzw. near realtime – z użyciem Sybase Replication Server, dokonującego replikacji danych operacyjnych online. Możliwe jest także zasilanie hurtowni opartej na Sybase IQ bez przerywania pracy systemu analitycznego – architektura Multiplex wykorzystująca co najmniej dwa węzły dostępowe (procesory, czyli CPU) umożliwia ładowanie danych przez jeden z węzłów, podczas gdy dotychczasowe dane udostępniane są przez pozostałe węzły. Funkcję tę wspiera wbudowany w Sybase IQ mechanizm wersjonowania, zapewniający integralność danych analitycznych (spójność wersji danych, dla których wykonywane są analizy, aby wyniki nie były zakłócane przez pojawiające się w hurtowni – czyli już po uruchomieniu zapytania – nowe dane).

Autor: Elżbieta Jaworska, MSI Polska