Sieci operatorskie

Każda firma, niezależnie od profilu produkcji, potrzebuje dobrej komunikacji zazwyczaj i w Polsce, i poza jej granicami. Dotyczy to nie tylko dostepu do Internetu, ale przede wszystkim możliwosci przesyłania danych

Marek Młynarski, MSI Polska

Przedsiębiorstwa prawie zawsze korzystają z usług proponowanych przez mniejsze lub wielkie firmy telekomunikacyjne, które mają dostęp do sieci obejmujących całą Polskę. Oczywistym liderem jest Telekomunikacja Polska, która od dziesiątków lat za pieniądze wszystkich obywateli naszego kraju zbudowała swą niekwestionowaną pierwszą pozycję, a teraz jest jedynie niezbyt znaczącą częścią France Telecom (która obecnie zwalnia tysiące pracowników). Ale Polpak pozostaje jedną z największych sieci szkieletowych w Polsce. Dostęp symetryczny do niej wymaga jednak posiadania zakończenia łącza symetrycznego.

Oferta TP

Usługa dzierżawy łączy TP przeznaczona jest raczej dla większych firm. TP zapewnia, że gwarantuje wysokie bezpieczeństwo transmisji danych, stały, bezpośredni kontakt łączem o zakontraktowanej przepływności, brak ograniczeń czasu transmisji i ilości transmitowanych danych, możliwość wykorzystania łączy TP do stworzenia sieci wewnętrznej i dostosowanie parametrów łącza do potrzeb. Telekomunikacja Polska oferuje różne łącza:

– cyfrowe (n x 64 kb/s, 2 Mb/s, powyżej 2 Mb/s aż do 2,5 Gb/s),

– analogowe dla pasma 300–3400 Hz zwykłej jakości,

– radiofoniczne i teleinformatyczne wolnej transmisji danych,

– lambda DWDM (długość fali optycznej).

W cenę usługi za łącza dzierżawione wliczane są: jednorazowa opłata za wydzierżawienie łącza, opłata za sumaryczną długość łączy i abonament miesięczny. Cena za cyfrowe łącza dzierżawione jest pomniejszona o kwotę wynikającą z upustów.

Telekomunikacja Polska oferuje transmisję Frame Relay/ATM, która umożliwia przesyłanie dużej ilości danych, oraz zapewnia bezpieczeństwo transmitowanych informacji a także dużą prędkość i niezawodność procesu. W rozwiązaniu wykorzystano protokoły Frame Relay oraz ATM. Transmisja danych Frame Relay/ ATM jest stosowana w bankowości, firmach zarządzających bazami danych, przedsiębiorstwach wymieniających dokumentację techniczną, organach administracji państwowej, policji i wojsku.

W cenę usługi wliczona jest aktywacja od 1218,78 zł brutto – przy przepustowości łącza 64 kb/s, do 2804,78 zł brutto przy 2 Mb/s. Abonament miesięczny wynosi od 962,58 zł brutto – przy łączu 64 kb/s, do 1938,58 zł brutto przy 2 Mb/s. Opłaty za inne opcje ustalane są indywidualnie. Jednym z wielu innych rozwiązań oferowanych przez TP jest transmisja danych DSL, czyli rozwiązanie umożliwiające firmom m.in. komunikację pomiędzy oddziałami, tworzenie sieci VPN dostosowanej do potrzeb małych i średnich przedsiębiorstw. Usługa jest przeznaczona dla firm posiadających od 1 do 16 oddziałów lub lokalizacji, zwłaszcza dla przedsiębiorstw, w których centrala zajmuje najważniejsze miejsce w strukturze i w których na serwerze centralnym gromadzone są główne zasoby informatyczne.

Na koszt rozwiązania składają się opłaty instalacyjne i aktywacyjne, których wysokość zależy od prędkości transmisji danych w poszczególnych oddziałach, oraz opłaty za usługi dodatkowe.

Telekomunikacja Polska oferuje także usługi satelitarnej transmisji danych w technologii PAMA, realizowane w oparciu o system VSAT SkyLinx. Podobnie jak w technologii SCPC, możliwe jest tworzenie satelitarnych łączy punkt–punkt oraz dostęp do naziemnej sieci transmisji danych przez stację bazową w TP SAT w Psarach k. Kielc.

Sieci szkieletowe innych operatorów

Pomimo przewagi TP, inni operatorzy telekomunikacyjni również zbudowali sieci, urastając do liczącej się konkurencji na polskim rynku dostępu do sieci szkieletowych. Chociaż wiele firm telekomunikacyjnych oferuje klientom dostęp do ogólnopolskiej, a nawet do światowej sieci transmisji danych, większość bazuje na dzierżawie łączy od innych operatorów. Jedną z największych sieci dysponuje Exatel – spółka, która powstała z połączenia Telbanku i Tel-Energo, a której głównym akcjonariuszem są Polskie Sieci Elektroenergetyczne.

Exatel

Ta sieć ma długość ponad 15 tys. km i obejmuje około 400 miast i miejscowości w Polsce.

Sieć szkieletowa ma przepustowość do 320 Gb/s, zapewnia połączenia z sieciami internetowymi największych operatorów polskich i zagranicznych oraz dostęp do wszystkich zasobów Internetu. Ma także punkty styku z operatorami na granicach Polski zachodniej, południowej i wschodniej, które umożliwiają tranzyt i terminowanie ruchu przechodzącego przez Europę Centralną.

Exatel stale rozbudowuje swoją sieć szkieletową i sieci miejskie we współpracy z największymi firmami krajowymi i zagranicznymi. Według wypowiedzi Krzysztofa Witonia, prezesa Exatela, cena transmisji 1 Mb danych spadła o 53%. W2000 r. udostępnienie teletransmisyjnego łącza cyfrowego STM-1 o przepustowości 155 Mb/s z Warszawy do Frankfurtu kosztowało 135 tys. USD, dziś rachunek za tę usługę spadł do 6 tys. euro. Lecz koszty negocjowane są indywidualnie, nie da się więc określić ceny końcowej.

Netia

Zainteresowanym szybką transmisją danych Netia proponuje usługę dzierżawy łączy cyfrowych, polegającą na udostępnieniu klientowi przezroczystego łącza pomiędzy dwoma dowolnymi, wskazanymi przez niego punktami i zapewnieniu dla tego łącza transmisji o stałej przepustowości 2 Mb/s lub jej wielokrotności. Usługa dzierżawy łączy dostarczana jest jako całościowe rozwiązanie bezpośrednio do wskazanego punktu. Obejmuje instalację i obsługę urządzeń transmisyjnych do punktów końcowych, znajdujących się po stronie użytkownika.

Telekomunikacja Kolejowa

Firma ma ułatwione działanie, bowiem jej sieć jest budowana głównie przy torach kolejowych, których pobocza również należą do PKP. Obecnie zarządza siecią światłowodową o długości ponad 6 tys. kilometrów. Poza dzierżawą łączy świadczy standardowe usługi telefoniczne. Koszt połączenia krajowego i międzynarodowego z numerem stacjonarnym bez względu na operatora wynosi od 8 gr netto za minutę, a połączenia pomiędzy użytkownikami usługi TK ToIP są bezpłatne.

TK oferuje także dzierżawę łączy analogowych o standardowych parametrach technicznych, na bazie ogólnopolskiej sieci kabli miedzianych i analogowych kanałów transmisyjnych na terenie całego kraju, oraz dzierżawę kanałów cyfrowych, czyli udostępnienie przezroczystego bitowo łącza pomiędzy dwoma punktami w relacjach krajowych i międzynarodowych, z zapewnieniem transmisji o stałej prędkości w zakresie od E1 (2 Mb/s) przez E3 (34 Mb/s) STM-1 (155 Mb/s), STM-4 (622 Mb/s) do STM-16 (2,5 Gb/s).

Sieci kablowe

Duzi, działający na terenie całej Polski operatorzy, tacy jak TP, Exatel, Netia, TK, a także nieco mniejsi, obsługujący abonentów tylko w pewnych regionach kraju, zainwestowali znaczne środki w budowę optycznych sieci szkieletowych. W ten sposób udało się osiągnąć znaczną przewagę nad konkurencją, zaś liczące z reguły kilka tysięcy kilometrów sieci światłowodowe są silnym argumentem w prowadzeniu wszelkich rozmów handlowych. Operatorzy lokalni wykorzystują jednak kable miedziane. Każde z wymienionych rozwiązań ma swoje wady i zalety.

Kable z żyłami miedzianymi

Podstawową zaletą takich kabli jest ich stosunkowo niski koszt, łatwość montażu i połączeń, dostępność. Ograniczenia stanowią: stosunkowo nieduża odległość pracy, często występująca konieczność ekranizacji kabla, szczególnie podczas przenoszenia częstotliwości powyżej 100 MHz. Obecnie dochodzą także nagminne kradzieże kabli, powodujące długotrwałe zerwanie łączności nie tylko telefonicznej. Kable z żyłami miedzianymi prowadzone są na obszarach miejskich z reguły pod powierzchnią ziemi. W przypadku rzadkiej zabudowy, na przykład na wsi, stosuje się tory napowietrzne i kable odpowiednio wzmocnione. Kable miedziane nie mogą jednak sprostać kablom światłowodowym ze względu na wzrost tłumienności zwykłej pary przewodów kabla, dlatego najczęściej spotyka się rozwiązania, w których światłowód jest doprowadzony do szafki ulicznej lub budynku, a stamtąd sygnał optyczny po przetworzeniu na elektryczny jest rozsyłany do odbiorców po zwykłych parach przewodów systemu HDSL lub ADSL.

Kable światłowodowe

Podstawową zaletą tego rodzaju kabli jest szerokość przenoszonego pasma (dawno przekroczono 40 Gb/s), a także możliwość transmisji sygnałów na odległość tysięcy kilometrów. Kable światłowodowe są także odporne na zakłócenia elektromagnetyczne, mogą optymalizować dyspersję dla żądanej długości fali, zabezpieczają przed podsłuchem; tłumienie sygnału jest niewielkie. Są lekkie, wytrzymałe, mają niewielkie rozmiary, na przykład 14-milimetrowy kabel zawierający 72 światłowody może być instalowany na słupach o rozstawie 350 m, obciążając słup ciężarem ok. 50 kg. Do budowy sieci telekomunikacyjnych, głównie dalekosiężnych, stosowane są światłowody jednomodowe, gdzie średnica rdzenia i długość fali strumienia świetlnego są tak dobrane, że możliwe jest jedynie rozprzestrzenianie się modu podstawowego wzdłuż osi włókna. Do transmisji lokalnych stosowane są światłowody wielomodowe, których rdzeń składa się z tysięcy warstw szkła. Strumień światła przebiega przez rdzeń po torach wielokrotnie załamywanych. Straty sygnału w światłowodzie zależą bezpośrednio od tłumienności włókna.

Jak widać z tego pobieżnego opisu, właściwy dobór włókna do określonych warunków nie jest prosty. Kable światłowodowe nie są także tanie. Popyt na pojemność sieci ciągle jednak rośnie, a sprostać mu mogą jedynie światłowody. Operatorzy sieci muszą jednak zagwarantować użytkownikom ekonomiczne połączenia z istniejącą, ciągle rozbudowywaną światłowodową siecią szkieletową.

Co niesie przyszłość

Wyjściem z sytuacji powinno być tworzenie przez dostawców, w tym operatorów lokalnych, takich warunków dla użytkowników, aby oni sami mogli w sposób przejrzysty korzystać z dużych, międzycentralowych sieci światłowodowych. Niektórzy operatorzy korzystają już z możliwości dzierżawy łączy od dysponujących własnymi sieciami dużych operatorów, ale wydaje się, że proces ten jest jeszcze mało zaawansowany. Dzieje się tak pomimo jasnych zaleceń Komisji Europejskiej, która nałożyła na regulatora obowiązek zastosowania wobec operatorów orientacji kosztowej w odniesieniu do łączy dzierżawionych.

Najbardziej optymalny wydaje się model, w którym operatorzy, przede wszystkim lokalni, zajmą się budową i dostarczaniem zindywidualizowanych usług dla odbiorców, ci zaś za ich pośrednictwem będą mogli korzystać z sieci szkieletowych dużych operatorów. Warstwa optyczna umożliwi realizację całej nowej klasy usług, przynoszących wysokie przychody i dostępnych na całym obszarze sieci, polegających na udostępnianiu kanałów optycznych klientom, którzy mają zapotrzebowanie na szybką transmisję danych. Dzierżawa długości fali może być równie prosta jak wymiana pasma transmisyjnego między dwoma operatorami sieci międzymiastowych bądź tak złożona jak sprzedaż prowadzonego przez całą sieć kanału optycznego klientowi posiadającemu wiele obiektów w mieście lub w całym kraju.

Sprzedając kanały (długości fal) zamiast „ciemnych” włókien światłowodowych, operator może wyciągać korzyści z ogromnych inwestycji w sieć światłowodową, unikając jednak oddawania tych zasobów klientom. Dla klienta jest to również korzystne: ma pełną kontrolę nad zawartością i formatem informacji przenoszonych w swej sieci, nie ponosi jednak kosztów budowy dedykowanej infrastruktury sieciowej.

Usługi dzierżawy łączy stanowią znacząca pozycję w naszych przychodach. Dysponujemy rozległą siecią teletransmisyjną, która swoim zasięgiem pokrywa wszystkie obszary biznesowe w kraju. Szacujemy, że Exatel posiada 26% udziału w rynku tych usług.

Jednym z naszych głównych klientów jest Telefonia Dialog, z którą mamy porozumienie strategiczne. Udostępniamy swoją sieć swiatłowodowa równiez operatorom telefonii komórkowej. Przypomne, ze rok temu uruchomiliśmy łącze optyczne 10 Gb/s, tzw. lambdę, dla Polkomtela w relacji Katowice – Wrocław. Zastosowane rozwiązanie zapewnia rozszerzenie oferty usługowej oraz znaczną poprawę jakości i niezawodności sieci.

Teraz koncentrujemy sie na budowie sieci dostępowej. W naszej strategii marketingowej zakładamy ekspansje w sektorze korporacji. Praca dla dużych, wielooddziałowych firm wymaga szczególnego doświadczenia i zaawansowanych technologii. Liczymy, że WiMAX pozwoli nam rozwiązać problem ostatniej mili. Tam, gdzie będzie to uzasadnione ekonomicznie, dotrzemy do klienta bezposrednio linią światłowodową; tam, gdzie rachunek ekonomiczny tego nie uzasadni – drogą radiową. Gdy obejmiemy zasiegiem cały kraj, zyskamy nową jakość w świadczeniu naszych usług oraz możliwość dotarcia do nowych klientów.