Zalety oprogramowania wspomagającego utrzymanie ruchu w przemyśle (CMMS)

Fot. freepik

Oprogramowanie wspomagające zarządzanie utrzymaniem ruchu w zakładach przemysłowych pomaga usprawnić proces przechwytu danych z maszyn oraz tworzy efektywniejszą fabrykę.


Korzyści, jakie daje oprogramowanie klasy CMMS w porównaniu z metodami tradycyjnymi:

– Ręczne śledzenie i zapisywanie danych (data tracking) z maszyn jest uciążliwe i może prowadzić do pominięcia niektórych danych oraz popełnienia błędów.

– Oprogramowanie wspomagające utrzymanie ruchu pomaga usprawnić proces przechwytywania danych oraz tworzy fabrykę bardziej efektywną pod względem utrzymania ruchu.

– Chociaż przekonanie pracowników zakładu, że przejście na komputerowy system zarządzania utrzymaniem ruchu przynosi korzyści, może być trudne, to w dłuższej perspektywie taka zmiana jest opłacalna dla firmy.


Czy słyszeliście kiedyś takie słowo, które powtarzane wiele razy zaczyna tracić całe znaczenie? Nazywa się to fachowo satiacją semantyczną. To zjawisko psychologiczne dobrze opisuje to, co się dzieje, gdy spędzamy wiele czasu na poszukiwaniu rozwiązań ulepszających produkcję w zakładzie, takich jak oprogramowanie do zarządzania utrzymaniem ruchu.

Definicja oprogramowania wspomagającego zarządzanie utrzymaniem ruchu

„Oprogramowanie wspomagające zarządzanie utrzymaniem ruchu” jest określeniem zbiorczym, obejmującym dwie pozycje:

  • Oprogramowanie wspomagające zarządzanie utrzymaniem ruchu (CMMS).eam Przedsiębiorstwo przemysłowe wykorzystujące oprogramowanie klasy CMMS uzyskuje dane na temat wydajności i stanu technicznego sprzętu, porządku prac w dziale utrzymania ruchu (ang. work order) oraz innych kluczowych elementów programu utrzymania ruchu w zakładzie. Technicznie oprogramowanie to jest formą zarządzania zasobami, jednak głęboko zakorzenioną w elementach fizycznych prac związanych z utrzymaniem ruchu.
  • Oprogramowanie do zarządzania majątkiem przedsiębiorstwa. Jak sugeruje nazwa, rozwiązania EAM przenoszą zarządzanie zasobami na poziom przedsiębiorstwa poprzez zbieranie większej ilości danych na temat sprzętu produkcyjnego. EAM tworzy bardziej bogaty kontekst poprzez między innymi dostarczanie wartościowych informacji czy analizowanie wydajności zasobów. Daje to personelowi kierowniczemu bardziej kompletny obraz fabryki i pozwala na określanie niezbędnych prac konserwacyjnych.

Podczas gdy programy CMMS oraz EAM są ważne same w sobie, to ich użyteczność całkowicie zależy od tego, jak zostały napisane. Istnieją trzy podstawowe podejścia do ogólnego zarządzania utrzymaniem ruchu:

1. Metody ręczne

Jeśli do udzielenia odpowiedzi na podstawowe pytania na temat zarządzania zasobami czy wykonania pojedynczego zadania związanego z utrzymaniem ruchu potrzebujemy długopisu i kartki papieru, to oznacza to, że jesteśmy przywiązani do rutynowych metod ręcznych. Być może metody te były funkcjonalne kiedyś, ale teraz już nie. W dzisiejszych czasach nie tylko zmniejszają efektywność zarządzania zasobami, komplikują zarządzanie fabryką, pogarszają zdolność do dostosowywania się do zmieniających się przepisów i norm, ale także wydłużają czasy przestojów sprzętu oraz koszty jego konserwacji.

Dla wielu firm produkcyjnych często oznacza to dokonanie postępu w postaci odejścia od tradycyjnych systemów zarządzania utrzymaniem ruchu i zasobami.

2. Tradycyjne systemy zarządzania utrzymaniem ruchu i zasobami

Chociaż są dalece wydajniejsze od swoich odpowiedników manualnych, tradycyjne systemy zarządzania utrzymaniem ruchu i zasobami nadal pozostawiają wiele do życzenia. Mogą być niespójne, trudne w integracji oraz niezdolne do zbierania wszystkich informacji dotyczących wydajności i stanu technicznego zasobów oraz planowania prac konserwacyjnych, niezbędnych do automatycznego tworzenia porządków prac. Dzięki tym systemom prace związane z utrzymaniem ruchu są wprawdzie wykonywane, jednak nie tak efektywnie, jak to jest możliwe.

3. Nowoczesne rozwiązania oprogramowania do zarządzania utrzymaniem ruchu

Najlepszym sposobem zarządzania utrzymaniem ruchu w przemyśle jest wykorzystywanie najnowocześniejszych i łatwych w obsłudze platform oprogramowania. Takie podejście powoduje, że pracownicy działów utrzymania ruchu trzymają rękę na pulsie całej fabryki. Nowoczesne oprogramowanie integruje dane z wielu różnych źródeł, pomaga w wykorzystaniu wartościowych informacji wynikających z potrzeb konserwacji sprzętu oraz umożliwia przejęcie kontroli nad zarządzaniem zasobami – wszystko to dzięki jednej platformie.

Ważniejsze jest jednak to, że to podejście pozwala na wykorzystanie zarówno konserwacji zapobiegawczej, jak i prognozowanej, gdy jest to praktyczne. Jaka jest różnica pomiędzy tymi dwoma metodami? Konserwacja zapobiegawcza polega na wykonywaniu prac serwisowych na podstawie harmonogramów czasowych lub zużycia się podzespołów czy materiałów eksploatacyjnych. Natomiast konserwacja prognozowana wykorzystuje dane generowane przez czujniki oraz odpowiednie oprogramowanie przetwarzające te dane do identyfikacji problemów ze sprzętem i przewidywania rzeczywistej konieczności wykonania prac serwisowych. Oba te rodzaje konserwacji różnią się zasadniczo od tradycyjnej konserwacji reaktywnej, które potrafi generować dodatkowe koszty, gdy musi być wykonana naprawa sprzętu, który uległ awarii, co powoduje niepotrzebne przestoje.

„Oprogramowanie do zarządzania utrzymaniem ruchu” oznacza zarówno CMMS, jak i EAM. Nie odnosi się ono natomiast do tradycyjnych systemów zarządzania utrzymaniem ruchu i zasobami, które wymagają ulepszenia za pomocą zaawansowanych narzędzi oraz bardziej inteligentnych technik, zintegrowanych z nowoczesnym oprogramowaniem do zarządzania utrzymaniem ruchu.

Zarządzanie utrzymaniem ruchu w hali fabrycznej

Prawdopodobnie prawie wszystkie osoby pracujące w halii fabrycznej dostrzegą jakieś korzyści dla nich samych z oprogramowania do zarządzania utrzymaniem ruchu. Jednak prawda jest taka, że najprawdopodobniej to pracownicy odpowiedzialni za utrzymanie ruchu stwierdzą największe i najważniejsze zalety tego oprogramowania.

Łatwiejsze zarządzanie danymi

W nowoczesnej fabryce praca działu utrzymania ruchu opiera się o dane, natomiast przy przestarzałym, tradycyjnym podejściu dane z maszyn i sprzętu są trudne do przechwycenia. Nawet jeśli pracownicy działu utrzymania ruchu otrzymują wymagane informacje, to prawdopodobnie utkną one w silosach danych w wykorzystywanych w przedsiębiorstwie różnych, niepołączonych ze sobą systemach. Oznacza to, że dane z różnych źródeł nadal będą musiały być przenoszone i łączone manualnie, aby otrzymać w wyniku coś, co ledwo przypomina jasny obraz fabryki.

Dlatego też oprogramowanie wspomagające zarządzanie utrzymaniem ruchu ma tak wielkie znaczenie dla przedsiębiorstwa przemysłowego.

Zamiast umieszczania nowej technologii jako warstwy na szczycie starych metod, oprogramowanie do zarządzania utrzymaniem ruchu realizuje od początku na nowo: przechwyt, wyświetlanie oraz wykorzystywanie danych. Wykorzystując urządzenia ubieralne (wearables) oraz mobilne (smartfony czy tablety), pracownicy mogą tworzyć i przechwytywać informacje podczas wykonywania swoich zadań. Dane te są wyświetlane obok siebie wraz ze wskaźnikami wydajności zasobów oraz innymi kluczowymi informacjami na temat sprzętu w fabryce. Daje to jeden obraz sytuacji, który pracownicy działu utrzymania ruchu mogą wykorzystać do tworzenia porządków prac i ich realizacji.

Prostsze i jaśniej sformułowane zadania

Mając wszystkie te dane do dyspozycji, dział utrzymania ruchu będzie zawsze dokładnie wiedział, co i kiedy ma robić. Jest tak dlatego, że oprogramowanie do zarządzania utrzymaniem ruchu wspomaga wykonywanie konserwacji zapobiegawczej i prognozowanej, dając pracownikom praktyczne informacje, których potrzebują do tworzenia i wykonywania prostszych i wyraźniej określonych zadań. Oprogramowanie to może także dostarczać kluczowych informacji na temat historii prac konserwacyjnych, w tym obraz każdego wymagania wykonania takich prac, aby uniknąć dublowania zadań.

Redukcja przestojów

Gdy w harmonogramie prac konserwacyjnych lub praktykach zarządzania zasobami panuje bałagan, to konsekwencje mogą być następujące:

  • Będą musiały być niepotrzebnie wykonane prace konserwacyjne, co doprowadzi do przestojów w pracy zakładu.
  • Przeoczenie sygnałów o złym stanie technicznym doprowadzi do awarii sprzętu, co spowoduje konieczność jego naprawy i nieplanowany przestój.
  • Wykorzystywanie w zakładzie nieprawidłowych wskaźników wydajności zasobów doprowadzi do stworzenia takiego programu utrzymania ruchu, w którym pracownicy będą reagowali dopiero na objawy zamiast na źródła problemów, co również doprowadzi do przestojów.

Niezależnie od ich przyczyn, przestoje zakłócają cały przepływ prac w zakładzie produkcyjnym. Jednak największy nacisk jest wówczas wywierany na pracowników działu utrzymania ruchu, ponieważ to oni muszą rozwiązać powstały problem. Oprogramowanie do zarządzania utrzymaniem ruchu pomaga jednak w planowaniu prac konserwacyjnych i kierowaniu nimi, czego wynikiem będzie krótszy przestój i jaśniejsze plany działań w sytuacji, gdy dzieje się coś złego ze sprzętem.

Znaczenie zarządzania utrzymaniem ruchu dla sprzętu w zakładzie

To jasne, że oprogramowanie do zarządzania utrzymaniem ruchu jest korzystne dla pracowników.

Oczywiście sprzęt w fabryce nie musi mieć „własnego rozumu”. Ponieważ maszyny te są ważną częścią procesu produkcji, to dobrze jest patrzeć na oprogramowanie do zarządzania utrzymaniem ruchu z tej perspektywy.

Poniżej podajemy w punktach kilka zalet oprogramowania do zarządzania utrzymaniem ruchu:

1. Mniejsza liczba awarii. Dzięki oprogramowaniu do zarządzania utrzymaniem ruchu pracownikom łatwiej jest zbierać dane na temat wydajności i stanu technicznego zasobów, a następnie przekształcać je w praktyczne informacje. Oznacza to, że pracownicy ci zawsze mają wymagane informacje, na których podstawie mogą podejmować szybkie i dokładne decyzje na temat niezbędnych prac konserwacyjnych. W wyniku tego można uniknąć wielu awarii, a te, które jednak wystąpią, są usuwane efektywniej. Wszystko to jest bardzo korzystne dla sprzętu.

2. Lepsze, wykonywane bardziej na czas prace konserwacyjne. W niektórych przypadkach kiepski harmonogram prac konserwacyjnych jest tak samo zły jak brak konserwacji w ogóle. Niewłaściwe lub nieprawidłowo wykonane prace konserwacyjne są nawet czymś gorszym.

Na szczęście dla maszyn oprogramowanie do zarządzania utrzymaniem ruchu pomaga pracownikom zrozumieć zarówno to, co jest wymagane, jak i sposób wykonania prac. Wbudowane funkcje monitorowania stanu technicznego potrafią sygnalizować sytuacje, gdy jakieś zadanie nie jest wykonane prawidłowo, i jakie działania należy podjąć w celu rozwiązania problemu. Jednak jeszcze większe znaczenie ma to, że oprogramowanie do zarządzania utrzymaniem ruchu umożliwia śledzenie wyników prac konserwacyjnych. Dlatego też, jeśli zostaje odkryta jakaś nowa, najlepsza metoda praktyczna, to może ona być odtworzona w całym programie zarządzania zasobami.

3. Dłuższa żywotność sprzętu. Chociaż zarządzanie utrzymaniem ruchu zwiększa produktywność, zmniejsza koszty oraz na inne sposoby wspiera procesy produkcyjne, jednym z najważniejszych zadań – przynajmniej z perspektywy sprzętu – jest wydłużenie jego żywotności. Gdy każdy element operacji związanych z utrzymaniem ruchu jest wykonywany bezproblemowo, maszyny doświadczają mniej incydentów kończących się uszkodzeniem, a ich ogólny czas eksploatacji ulega wydłużeniu.

Dłuższa żywotność sprzętu oznacza mniej pieniędzy wydanych na naprawy i wymiany, prostsze zarządzanie zasobami i zapasami części zamiennych oraz inne korzyści. Ponadto przedsiębiorstwo nie będzie musiało zbyt często kupować nowych maszyn (a przy tym ponosić kosztów przestojów związanych z wymontowaniem starego sprzętu i zainstalowaniem nowego).

Pięć korzyści z oprogramowania do zarządzania utrzymaniem ruchu

Czy jest w Waszej fabryce jakaś część procesu produkcyjnego, która nie czerpie korzyści z lepszego programu utrzymania ruchu, prostszego zarządzania porządkiem prac, ulepszonego zarządzania zasobami oraz usprawnionego przechwytu danych?

W rzeczywistości jest coś takiego.

Pomyślmy o tym w przenośni. Dawne systemy i metody, takie jak przestarzały system zarządzania utrzymaniem ruchu czy obliczenia za pomocą arkuszy kalkulacyjnych lub nawet długopisu i kartki papieru, prawdopodobnie „nie są zadowolone” ze zmiany w postaci przejścia na nowoczesny CMMS. Wiadomo, że nikt nie lubi być zastąpiony.

Poniżej podajemy więc kilka zalet nowoczesnego oprogramowania do zarządzania utrzymaniem ruchu w porównaniu do przestarzałych metod:

1. Szybkość. Stare lub autonomiczne systemy zwykle powodują niepotrzebne opóźnienia w harmonogramach prac związanych z utrzymaniem ruchu. Nie wspominamy tu też o czasie, jaki jest wymagany do utrzymywania samych tych systemów. Dzięki oprogramowaniu do zarządzania utrzymaniem ruchu możemy liczyć na korzyści w postaci szybkiego przechwytu danych, tworzenia porządku prac, monitoringu wydajności zasobów oraz inne.

2. Dokładność. Jeśli w przedsiębiorstwie nadal dane zbierane są za pomocą białej tablicy lub innych procesów ręcznych, to prawdopodobnie nie uzyskuje się pełnego obrazu sytuacji. Nawet skomputeryzowany system zarządzania utrzymaniem ruchu, który nie integruje się z innymi rozwiązaniami technicznymi, w końcu doprowadzi do powstania silosów danych oraz niedokładności. Na szczęście nowoczesne zarządzanie utrzymaniem ruchu opiera się na jednej, łatwiej w użytkowaniu platformie, które pomaga eliminować błąd ludzki w całym zakładzie.

3. Efektywność. Technologia nie jest środkiem zastępczym dla ludzkiej kreatywności i elastyczności, tylko czymś wspomagającym pracowników. W rzeczywistości oprogramowanie do zarządzania utrzymaniem ruchu jest doskonałą okazją dla ludzi i sprzętu do zwiększania efektywności takimi sposobami, jakie nie byłyby możliwe osobno dla ludzi i sprzętu.

4. Elastyczność. Przestarzałe podejścia nie dają wielkich możliwości modernizacji czy wprowadzania nowych usprawnień. Wiążą one firmę w pewnym układzie nowych urządzeń na starych fundamentach, co kończy się wykorzystaniem technologii na zasadzie „bo jest dostępna”. Zamiast tego oprogramowanie CMMS przekształca program zarządzania utrzymaniem ruchu od podstaw, umożliwiając wbudowanie elastyczności, adoptowalności oraz innych korzyści ze strategii „digital-first”, dokładnie w DNA przedsiębiorstwa (czyli wartości charakteryzujące tę firmę, zachowania jej personelu kierowniczego i pracowników).

5. Transformacja cyfrowa. W ostatecznym rozrachunku zastałe, przestarzałe procesy są kulą u nogi firm, uniemożliwiając im eksplorację szeroko otwartego oceanu transformacji cyfrowej. Chociaż zarządzanie zasobami i utrzymaniem ruchu nie są z pewnością jedynymi procesami w przedsiębiorstwie produkcyjnym, które zasługują na uwagę, to są one dobrym pierwszym krokiem do świata przyszłości.

Mówiąc wprost: dawne metody zarządzania zasobami i utrzymaniem ruchu były i są przeszkodą dla firm przemysłowych na drodze do uzyskania tego, co jest możliwe dla fabryk. Nowoczesne rozwiązania, narzędzia i oprogramowanie mogą pomóc w zmianie na lepsze.


Trent Maw, starszy dyrektor ds. marketingu w firmie L2L (Leading2Lean)

1 Computerized Maintenance Management Software; komputerowo wspomagane zarządzanie utrzymaniem ruchu

2 albo do zarządzania zasobami przedsiębiorstwa; Enterprise Asset Management; EAM

3 nierozłączność cyfryzacji przedsiębiorstwa i jego strategii technologicznych