Czego potrzebuje dział produkcji? Systemy ERP to nie wszystko. Potrzebne są jeszcze łączniki między ERP i produkcją, które zapewnią jej wizualizację oraz transport danych do systemu ERP. Zestawienie razem oferty systemów MES (Manufacturing Execution System) do sterowania produkcją (dosłownie: Nadzoru Wykonania Produkcji), SCADA (Supervisory Control And Data Acquisition) do zbierania danych z produkcji i ich wizualizacji oraz HMI (Human Machine Interface) – zapewniających bezpośredni kontakt operatora z maszyną – nie jest najszczęśliwszym rozwiązaniem. Gdy jednak zaczęliśmy penetrować rynek, okazało się, że w Polsce działających tego typu systemów nie ma tak wiele. W dodatku w samej sferze produkcyjnej, dla której są one przeznaczone, ciągle jeszcze nie są w wystarczającym stopniu wykorzystywane.
– W Polsce rynek systemów SCADA/HMI wchodzi w fazę dojrzałości – uważa nasz ekspert z firmy Astor – a kategoria MES dopiero rozpoczyna karierę.
W badaniu Aberdeen Group, którego wyniki zostały opublikowane w maju 2006 roku, 52% respondentów używających systemów ERP stwierdziło, że niezwykle trudno uzyskać prawdziwy obraz stanu rzeczy na produkcji. Lukę między ERP a halą produkcyjną zapełnia system MES. Podczas gdy systemy ERP wykorzystuje obecnie w skali światowej 72% przedsiębiorstw, tylko 35% stosuje systemy MES.
W naszym raporcie zestawiliśmy ofertę 10 firm – do tylu udało nam się dotrzeć – w sumie 20 produktów z trzech kategorii: 4 systemy klasy MES, 8 SCADA, 5 HMI i 3 przez ich dostawców zaliczane do kategorii SCADA/HMI. Pierwsze systemy powstały w latach 70. XX wieku. Większość rozwiązań pochodzi spoza naszego kraju, co jeszcze bardziej podkreśla smutną prawdę, że nadal pozostajemy daleko w tyle za Zachodem.
W raporcie opublikowanym w październikowym numerze MSI Polska przychody firmy CompFort Meridian Polska były o 3 rzędy wielkości mniejsze niż rzeczywiste. Firma uplasowała się na 12. pozycji, co oczywiście zmienia dalszą kolejność w rankingu dostawców oprogramowania dla sektora przemysłowego,. W tym numerze weryfikujemy tę kolejność, podając pierwszych 15 dostawców dla sektora przemysłowego.
Dostawcy oprogramowania dla sektora przemysłowego w Polsce – ranking
|
Pozycja w rankingu |
Firma |
Przychody uzyskane w 2005 r. ze sprzedaży produktów w sektorze przemysłowym (w tys. zł) |
|
1 |
Oracle Polska |
78 200 |
|
2 |
SAP Polska |
60 000 |
|
3 |
Winuel |
46 950 |
|
4 |
QAD Polska |
36 300 |
|
5 |
Spin |
30 532 |
|
6 |
BCC |
22 350 |
|
7 |
Astor |
22 057 |
|
8 |
Asseco Poland (d. COMP Rzeszów) |
21 820 |
|
9 |
BPSC (Biuro Projektowania Systemów Cyfrowych) |
21 500 |
|
10 |
Teta |
14 634 |
|
11 |
Epicor|Scala Polska |
ok. 14 000 |
|
12 |
CompFort Meridian |
10 957 |
|
13 |
ISA |
9100 |
|
14 |
Macrologic |
8244 |
|
15 |
itelligence |
7800 |
 
|
Opisy systemów prezentowanych w raporcie
Dostawca: VIX Automation
Proficy Plant Applications – oprogramowanie MES ułatwiające monitorowanie produkcji według kluczowych kryteriów, co pomaga poprawiać efektywność produkcji. Za pomocą zintegrowanych raportów sieciowych oraz usług umożliwiających komunikację ze wszystkimi modułami Proficy ułatwia podejmowanie decyzji biznesowych w czasie rzeczywistym, poszerzając możliwości tradycyjnych aplikacji MES. Oprogramowanie może być wdrażane jako pojedyncze moduły lub jako zintegrowane rozwiązanie.
Proficy HMI/SCADA iFIX firmy GE Fanuc – narzędzie HMI/SCADA, umożliwiające wizualizację procesu, zbieranie danych i nadzorowanie przebiegu produkcji. Proficy HMI/SCADA iFIX zapewnia precyzyjne monitorowanie i kontrolę wszystkich aspektów procesu produkcyjnego, jak również urządzeń i środków produkcji, co umożliwia szybszą reakcję na problemy, zmniejszenie zużycia materiałów, podniesienie jakości, skrócenie czasu wprowadzania na rynek nowych towarów oraz większą dochodowość produkcji.
Proficy HMI/SCADA CIMPLICITY – kluczowy komponent systemu Profity, rodziny rozwiązań, które zapewniają dokładne i pewne gromadzenie danych oraz kontrolę procesów produkcyjnych. Aplikacja jest dobrze dopasowana dla środowisk produkcji, z funkcjami ukierunkowanymi na dziedziny przemysłu związane z motoryzacją, lotnictwem, produkcją dyskretną, elektroniką i wieloma innymi.
Dostawca: Sabur
Wizcon Supervisor – zintegrowany system oprogramowania przemysłowego wykorzystujący 32-bitową architekturę klient-serwer, sieci komputerowe, połączenia internetowe i bazy danych. Zapewnia bezpieczne zarządzanie, monitoring i sterowanie w czasie rzeczywistym procesami technologicznymi i pochodzącymi z nich informacjami w oparciu o interfejs standardowej przeglądarki internetowej. Oferuje intuicyjny interfejs użytkownika, sterowanie nadrzędne, technikę Soft Logic, transformując klasyczne oprogramowanie SCADA do systemu rzeczywistego wspomagania decyzji.
Dostawca: Firma Inżynierska Tadeusz Wędzony
Jedną z wielkich zalet modelu NS jest możliwość skorzystania z unikatowego rozwiązania Smart Active Parts (SAP) firmy Omron pozwalającego zaoszczędzić czas podczas konfiguracji, uruchamiania i konserwacji maszyny. Rozwiązanie SAP to wstępnie zaprogramowane i przetestowane obiekty wizualizacyjne z wbudowanym kodem komunikacyjnym, realizujące w terminalu HMI możliwość operacji „przeciągnij i upuść”.
Dostawca: Apriso
FlexNet usprawnia działanie systemów ERP w obszarze zarządzania produkcją i logistyką oraz pozwala definiować i standaryzować procesy biznesowe w produkcji. Umożliwia operacyjne zarządzanie przebiegiem procesów produkcyjnych i towarzyszących im procesów logistycznych, zarządzanie zleceniami produkcyjnymi i sterowanie przepływem materiałów na produkcji. Zapewnia kontrolę pracy ludzi i maszyn, pomiar kluczowych wskaźników wydajności (KPIs – key performance indicators) i ich analizę w czasie rzeczywistym.
Dostawca: Cegelec
FactoryLink – to wydajny skalowalny system SCADA pracujący w architekturze klient-serwer z opcją redundancji. Oparty na unikatowej opatentowanej architekturze pracy na zdarzeniach. Architektura systemu wywodzi się z rozwiązań dla armii amerykańskiej, gdzie najważniejsza jest prostota i pewność działania. Głównym elementem FL jest jądro systemu Open Software Bus, przechowujące w pamięci bieżące wartości wszystkich zmiennych i obiektów. Zadania realizowane przez FL są niezależnymi programami zarządzanymi i komunikującymi się ze sobą tylko poprzez jądro.
Dostawca: AT Control System
Adroit 6 SCADA – zaawansowany system SCADA pracujący w środowisku 32-bitowym. Obsługuje GSM, Excel, Access, OLE, OLE DB, DDE, OPC, ActiveX, Visual Basic, Java, SQL oraz grafikę wektorową. Program zawiera bogatą bibliotekę szablonów i elementów graficznych. Dzięki redundancji i możliwości eksportu/importu wszelkich danych i ustawień nie trzeba się bać utraty efektów pracy. Wysoki poziom zabezpieczeń i ciekawie rozwiązany system rejestracji zdarzeń historycznych oraz alarmów. Ponad 10 000 aplikacji na całym świecie.
Adroit 6 HMI – normalna wersja Adroit, z pewnymi ograniczeniami funkcjonalności i znacznie niższą ceną. Tryb HMI redukuje funkcjonalność Agent Servera, nie pozwalając na uruchomienie agentów typu: Script, DBAccess, Recipe. Aby zachować kompatybilność między trybem HMI a standardowym (pełną wersją) Agent Servera, agenci są wczytywani i konfigurowani, ale skrypty i transakcje do bazy danych nigdy się nie wykonują.
Maple Systems seria Silver – kolorowy dotykowy panel operatorski serii Silver oferuje funkcje połączenia w sieci Ethernet, bogatą grafikę, obsługę popularnych sterowników PLC, 4 MB pamięci DRAM, do 4 MB pamięci Flash, procesor 200 MHz Intel XScale, zegar RTC, bogaty zestaw dodatków programowych (makra, skrypty, bazy danych, obsługę wielu języków, biblioteki grafik, barografy, wskaźniki obrotowe, narzędzia graficzne, import grafik, receptury, trendy, zdarzenia, zabezpieczenia, alarmy, klawiaturę pop-up).
CIMON-Xpanel – seria firmy KDT Systems otwiera nową erę zaawansowanych przemysłowych paneli dotykowych, bazujących na systemie operacyjnym Windows CE. Matryce TFT (65 535 kolorów) do 12,1”, Ethernet (w standardzie), wysoka rozdzielczość (do 800×600), niezawodność i cena niejednokrotnie 2 razy mniejsza niż alternatywnych produktów, co wpływa na wzrost zainteresowania klientów na rynku światowym.
Dostawca: Astor
Wonderware Production & Performance Management – oprogramowanie nowej generacji do śledzenia i zarządzania wykonaniem produkcji (MES). Aplikacje zbudowane za pomocą oprogramowania Wonderware umożliwiają efektywną analizę wydajności procesu technologicznego i pomagają zidentyfi kować i śledzić kluczowe wskaźniki wydajności i jakości. Oprogramowanie: monitoruje i śledzi produkcję w toku, dynamicznie kieruje produkcją, monitoruje i śledzi stany magazynowe, tworzy historię powstania produktu, śledzi dostępność maszyn i ich wykorzystanie, łączy dane z procesu z partiami produktów lub produktami.
InTouch 9.5 – łatwe narzędzie do wizualizacji procesów produkcyjnych, gdzie budowanie aplikacji odbywa się poprzez składanie z konfigurowalnych elementów. Wyposażone w funkcję tworzenia skryptów na potrzeby aplikacji. Oprogramowanie dostarczane z polskojęzyczną dokumentacją.
Industrial Application Server – komponent z rodziny produktów opartych na architekturze ArchestrA. Zapewnia lepsze wykorzystanie starszych systemów, wydłużenie czasu życia projektowanego systemu, skrócenie czasu projektowania. Może pobierać dane z wielu systemów automatyki, także z systemów sterowania lub wizualizacji firm innych niż Wonderware, co pozwala na wykorzystanie go jako systemu integracji tzw. wysp automatyki.
Dzięki strukturze obiektowej w Industrial Application Server łatwiej zarządzać aplikacją.
Dostawca: PSI Produkty i Systemy Informatyczne
PSImes, PSImetals – sercem PSImes jest moduł harmonogramowania produkcji. Wygenerowany plan produkcji przekazywany jest na poziom Shop Floor w postaci zadań dla poszczególnych stanowisk pracy. Na poziomie tym rejestrowane są wszystkie zdarzenia niezbędne do śledzenia produkcji, co pozwala zrealizować koncepcję harmonogramowania online. System zawiera też moduły kontroli dostępu i czasu pracy oraz dla działu utrzymania ruchu. PSImetals jest rozwiązaniem dedykowanym dla branży metalowej (huty i walcownie metali).
PSIcontrol, PSImcontrol – PSI jest dostawcą kompleksowych systemów pipes&wires oraz wizualizacji procesów produkcyjnych. Opis systemu PSIcontrol dla sieci elektroenergetycznych oraz rurociągów m.in. gazociągów, ropociągów i wodociągów dostępny jest na stronie www.psi-cni.com. Opis systemu PSImcontrol do wizualizacji procesów produkcyjnych dostępny jest na stronie www.psimanufacturing.de.
Dostawca: Askom
ASIX – pakiet programowy składający się ze połączonych funkcjonalnie produktów. Podstawową częścią jest system wizualizacji ASIX, który realizuje nadzór operatorski nad obiektem technologicznym: zbieranie i archiwizowanie danych analogowych i dwustanowych, sterowanie procesem, alarmowanie i archiwizowanie informacji o wydarzeniach dwustanowych, raportowanie oraz udostępnianie przez sieć komputerową danych o procesie technologicznym. Licencje: Stacja inżynierska lokalna, Stacja inżynierska sieciowa, Stacja operatorska, Serwer operatorski, Terminal sieciowy, Terminal operatorski, Asix4Internet, AsAlert.
Dostawca: Tel-Ster
TelWin SCADA – nowoczesny pakiet oprogramowania umożliwiający kontrolę oraz sterowanie dowolnymi procesami technologicznymi. Łatwy w obsłudze dzięki wykorzystaniu środowiska Windows. Charakteryzuje się wysoką skalowalnością. Ma charakter rozproszony, tzn. poszczególne funkcje są realizowane przez pracujące równolegle moduły zainstalowane na różnych stacjach roboczych w sieciach LAN/WAN. Wbudowane narzędzia do rozbudowy sposobu prezentacji i sterowania nadzorowanym procesem umożliwiają samodzielną rozbudowę aplikacji. |
|
Polski rynek MES strukturą przypomina sektor ERP
Rynek systemów MES w USA szacowany jest na ponad 1 mld USD. Jak wygląda ten rynek w Polsce?
– Polski rynek systemów klasy MES, podobnie jak europejski, należy do najmłodszych i najdynamiczniej się rozwijających się. Rynek amerykański od
Dariusz Kudzia, prezes zarządu Apriso Polska, firmy produkującej system do zarządzania produkcją i logistyką – FlexNet
Coraz bardziej widoczny jest także inny trend. Systemy ERP nie sprawdzają się w przypadku problemów związanych z zarządzaniem produkcją i niejednokrotnie zamiast wspomagać, blokują niezbędne dla funkcjonowania firm produkcyjnych procesy biznesowe. Z ostatnich badań AberdeenGroup wynika, że 52% użytkowników ERP w sektorze produkcyjnym wskazuje lukę między ERP a halą produkcyjną. Tę lukę wypełniają systemy MES, które bazują na rzeczywistych danych, a wymianą informacji obejmują szeregowego pracownika (często zasięg ERP kończy się na szefie działu).
Niedoskonałości systemów ERP w zakresie operacyjnego zarządzania produkcją dostrzega także polski rynek – tym wyraźniej, im bardziej postępuje proces globalizacji i związane z nim zmiany w modelach biznesowych. Tego procesu nie da się powstrzymać.
Praktyka uwypukla następujące zjawiska, związane z sektorem firm produkcyjnych:
To są najważniejsze trendy obserwowane w Polsce. Przewidujemy, że będą się nasilać, obnażając niedoskonałości systemów ERP (wynikające z pełnienia przez nie innych funkcji w przedsiębiorstwie), zmuszając producentów do uzupełniania ERP systemami MES z natury przeznaczonymi do operacyjnej kontroli produkcji.
W ubiegłym roku zleciliśmy firmie analitycznej Sparx z Londynu badania w celu porównania rynków MES w Wielkiej Brytanii, Niemczech i w Polsce. Badaniami objęto m.in. wielkość rynku, rozpoznawalność MES w sektorach produkcyjnych oraz planowane inwestycje w zakresie systemów do zarządzania produkcją. Okazało się, że rozpoznawalność systemów MES jest dużo wyższa na zachodzie Europy. W Polsce jeszcze dwa, trzy lata temu o systemach MES mało kto słyszał, często myląc je z systemami ERP.
Jakie są prognozy rozwoju polskiego rynku MES na najbliższe lata?
– Według centrum analitycznego Aberdeen Group w najbliższych 2 latach popyt na systemy klasy MES wzrośnie dwukrotnie (raport, maj 2006 r.). Patrząc na dynamikę polskiego rynku, można przypuszczać, że w najbliższych 3–4 latach rynek MES będzie rósł w tempie 60–70% (łatwiej uzyskać wysoką dynamikę, startując z niskiego pułapu).
Obserwujemy rynek MES nie od dziś. Na polskim rynku jesteśmy od 1999 r., pierwsze wdrożenie w Polsce zrealizowaliśmy w 2003 r. Od tego czasu zauważyliśmy, że wiedza i świadomość różnic między ERP a MES stale rośnie, co automatycznie przekłada się na zwiększenie popytu na systemy MES.
Polski rynek MES strukturą przypomina sektor ERP, gdzie działa niewielka grupa zagranicznych liderów, którzy mają doświadczenie oraz kapitał na rozwój produktów i wyznaczają nowe standardy. Wokół nich działa wiele mniejszych firm polskich, często jeszcze niezbyt doświadczonych, które w wyniku ewoluowania rynku albo zostaną przejęte przez większe podmioty albo pozostaną w niewielkiej lokalnej niszy. Podobnie wygląda sektor MES. W tej chwili jest zdominowany przez resellerów zagranicznych systemów i lokalnych producentów, którzy w większości przypadków oferują tylko cząstkowe rozwiązania.
Które branże sektora produkcyjnego najchętniej korzystają z systemów MES?
– Polscy konsumenci wzorem zachodnich coraz częściej oczekują zindywidualizowanej oferty. To zmiana jakościowa. Na początku lat 90. priorytetowym kryterium była cena, pod koniec lat 90. duży nacisk kładziono na jakość, a dziś również ważne jest poczucie, że produkt dokładnie spełnia określone potrzeby. System MES pozwala dokładnie ewidencjonować wydajność pracy, kontrolując: kto, co, kiedy, za pomocą jakiego sprzętu i na jakie zamówienie robił. System tworzy także tzw. genealogię produktu, niezwykle przydatną, gdy w produkcji wykorzystuje się tysiące komponentów, np. w przemyśle lotniczym, motoryzacyjnym czy w sektorze sprzętu AGD i RTV. W sytuacjach kryzysowych dzięki kontroli genealogii producent jest w stanie odwołać do serwisu tylko te towary, w których wystąpiły wady produkcyjne (np. z winy złych komponentów). Nie ma potrzeby wycofywania z rynku całej partii.
Korzyści biznesowe, jakie daje MES (na podstawie: MESA International)
|
notowuje stały wzrost od końca lat 80., w Europie MES nabrał tempa pod koniec lat 90., a w Polsce dopiero od kilku lat. Poziom nasycenia europejskiego rynku systemami MES jest znacznie mniejszy niż ERP. Jednak ten stan szybko się zmienia.
|
Uzupełnienie informacji z tabeli
Firma: Apriso FlexNet – sprzęt: serwer: dual Pentium 2,8 GHz lub szybszy, 2 GB RAM; klient: PC Pentium 4,2 GHz, minimum 512 MB RAM; FlexNet współpracuje z dowolnym systemem ERP, takim jak SAP lub Oracle Applications, wymieniając informację w standardzie XML; posiada certyfikowane interfejsy do SAP (IDOC, Business Connector, XI)
Narzędzia współpracujące: brokery danych: IBM WebSphere, SAP Net Weaver, Microsoft BizTalk Server (w standardzie XML); systemy SCADA, robotyki i automatyki przemysłowej (w standardach RS 232 lub OPC); systemy raportowania danych Crystal Reports; dowolny inny system informatyczny wspierający wymianę danych w standardzie XML lub „fl at files”
Firma: Askom
ASIX – współpraca: OPC, MS SQL
Przykłady wdrożeń w Polsce: SGL Carbon, Racibórz (2005–2006) – integracja 9 sterowników SIMATIC w sieci PROFINET, sterownik śledzenia produkcji S7–300, serwer danych, udostępnianie danych do sieci zakładowej, aplikacja systemu ASIX z modułem AsBase; Akademia Ekonomiczna, Katowice (2005–2006) – klimatyzacja sal wykładowych, sprzeg systemu ppoż., system alarmowania SINTONY, system kontroli dostępu PROXNET; Elektrownia Blachownia (2005–2006) – serwer emisji spalin ASEMIS, terminal sieciowy ASIX, koncentratory danych firmy Beckhoff; Zakłady Azotowe Kędzierzyn (2005) – 16 sterowników Beckhoff CX1000, serwer ASIX, 12 terminali ASIX
Firma: Astor
Wonderware Production & Performance Management – współpraca z SAP, BAAN, Oracle, Microsoft Dynamics – wymiana informacji o zleceniach produkcyjnych, definicji produktów, stanach magazynowych
Przykłady wdrożeń w Polsce: Amica Wronki (2000), śledzenie i zarządzanie produkcją na wydziale pralek, integracja z systemem SAP; Stomil Sanok (2006), śledzenie i zarządzanie produkcją mieszanek gumowych; Kronospan Szczecinek (2006), śledzenie produkcji drewnopochodnych wyrobów wykończeniowych
InTouch 9.5 – partnerzy we wdrażaniu: c.d. z tabeli – EG–Automatyka, EKO–ZAP, EL PAK, HK Zakład Automatyzacji, J.T.C., Mercomp, Microtech, Milkomatic, PIA–ZAP, PRO–Control, Proloc, Promar, Satchwell Polska, WM–data Techno–Progress, Zakład Automatyzacji HTS, ZPDA
Możliwość integracji z innymi systemami SCADA, MES, księgowymi, np. dostarczanie danych rzeczywistych bilansu mediów bezpośrednio z urządzeń
Przykłady wdrożeń w Polsce: Elektrociepłownia Gorzów – system rozwijany od 2000 r., monitoring, archiwizacja i analiza parametrów procesowych oraz pracy urządzeń; Zakłady Farmaceutyczne Pliva Kraków – system rozwijany od 2002 r., monitoring, archiwizacja i analiza parametrów systemu klimatyzacji oraz systemy bilansowania energii elektrycznej; Huta Bankowa (2003), system monitorowania i bilansowania mediów wykorzystywanych przez hutę podczas procesu produkcyjnego
Industrial Application Server – możliwość integracji z innymi systemami SCADA, z systemami klasy MES, systemami księgowymi, np.: dostarczając danych rzeczywistych bilansu mediów bezpośrednio z urządzeń, integracja z systemami GIS
Przykłady wdrożeń w Polsce: Elstar Oils (2005) – system SCADA dla produkcji komponentów biopaliw; Rafineria Lotos (2005) – system SCADA dla monitorowania parku zbiorników magazynowych; Gates Rubber (2005) – system SCADA produkcji pasków klinowych; Kronospan Szczecinek (2006) – system SCADA produkcji drewnopochodnych wyrobów wykończeniowych
Firma: AT Control System
Adroit 6 SCADA, Adroit 6 HMI – sprzęt: minimalne wymagania – processor Pentium, monitor 1024×768 SVGA, 128 MB RAM, system plików: NTFS zalecany, dysk twardy: 60 MB na oprogramowanie i 10 MB na przechowywanie danych, Ethernet
Firma: Cegelec
FactoryLink – pierwsza wersja w 1988 r. (działała na MS DOS), FactoryLink 7.5 w 2005r. Pierwsze instalacje w 1990 r. Trwają prace nad przeniesieniem oprogramowania na platformę .NET Visual Studio
Współpraca: oprogramowanie do modelowania 3D firmy UGS (stosowanie w aplikacji SCADA trójwymiarowych modeli instalacji z możliwością przemieszczania się kamerą), MS Office (system raportowania FactoryLink napisany jako aplikacja MS Access, możliwość raportowania w MS Excel i MS Word). Wbudowany interfejs do baz danych MS SQL Server, Oracle, Sybase i Ingress (możliwość bezpośredniego odwoływania się do bazy danych z aplikacji SCADA)
Liczba klientów w Polsce: ze względu na długi okres sprowadzania produktu do Polski różnymi kanałami (z technologią, przeniesionymi urządzeniami koncernów, zakup własny licencji przez integratorów) do momentu przejęcia dystrybucji przez Cegelec trudno określić dokładną liczbę klientów/użytkowników
Firma: PSI Produkty i Systemy Informatyczne
PSImes, PSImetals – systemy klasy MES oferowane od 1969 r., obecna wersja PSImes i PSImetals 2005; w Polsce nie była prowadzona sprzedaż w 2005 r. Przykłady wdrożeń w Polsce: SAPA Aluminium (2006) – PSImes, wdrożenie w toku
PSIcontrol, PSImcontrol – systemy dla branży pipes&wires oferowane od 1974 r., obecna wersja z roku 2005
Integracja z innymi systemami: własny produkt GIS
W Polsce nie była prowadzona sprzedaż w 2005 r.
Firma: Sabur
Wizcon Supervisor – pierwsza wersja handlowa: 1987, obecna 9.2; współpraca: Auto CAD – moduł WizCad – online modyfikacja, uaktualnienie aplikacji i obszaru, Wiz Oracle – współpraca z Oraclem, MS Excel, SQL
Przykłady wdrożeń w Polsce: Zespół Elektrociepłowni w Łodzi (1993–2006), SPEC Warszawa, KGHM Polska Miedź, MPWIK Warszawa, MPWIK Wrocław, Elektrownia wodna Dychów
Terminale operatorskie rodzin PCD7.Dxxx, VTxxxx komputery przemysłowe – sprzęt: IP 65 front, praca w temp. 0…+50oC przy wilgotności < 85% (bez kondensacji); system baz danych: poprzez system SCADA, np. Wizcon Supervisor – MS Access, SQL/ODBC, OPC, Oracle; język, w jakim został napisany produkt: programy narzędziowe PG5, VTWIN, służące do tworzenia aplikacji na panele operatorskie, oraz Visual C++, Visual Basic, Java i inne służące do tworzenia aplikacji na komputery przemysłowe i terminale operatorskie z Windows CE, Windows XP Embedded
Firma: Tel–Ster
TelWin SCADA 4/x32, TelWin SCADA 4/x64
Przykłady wdrożeń w Polsce (pełna lista na www.tel–ster.pl): GAZ–SYSTEM (2006) – aktualizacja wszystkich instalacji pracujących w Oddziałach Gdańsk, Wrocław, Poznań, Świerklany, Rembelszczyzna oraz w Krajowej Dyspozycji Gazem do najnowszej wersji 4.0 (łącznie kilkadziesiąt serwerów); PGNiG Mazowiecka Spółka Gazownictwa (2005) – wdrożenie wersji 4.0 systemu; PGNiG Kawernowy Podziemny Magazyn Gazu Mogilno (2005) – Oprogramowanie TelWin SCADA 4.0 jako element systemu MCS; PWiK Okręgu Częstochowskiego (2006); Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji Łomża (2006); Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji Tychy (2005) – Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji Rybnik (2006)
Firma: VIX Automation
Plant Applications może współpracować z każdym systemem ERP, np. SAP (certyfikowane konektory), JD Edwards, Baan. Do połączeń służą protokoły BizTalk korzystające z plików XML S95 B2MML. Możliwe połączenia baza do bazy lub wiele innych. Ponieważ system oparty jest na otwartej bazie danych SQL Server, można stosować do połączenia wszelkich metod wykorzystujących tego typu bazę
Proficy HMI/SCADA iFIX 4.0 PL – pierwsza wersja FIX – 1985, pierwsza wersja iFIX – 1998, wersja iFIX 4.0 – 2005 r. Umożliwia komunikację z każdym systemem firm trzecich dzięki wykorzystaniu protokołów: OPC, ODBC, DDE, ADO, DAO, jak również zapytań SQL oraz możliwości zaimplementowanego języka VBA i innych
Proficy HMI/SCADA Cimplicity umożliwia komunikację z każdym systemem firm trzecich dzięki wykorzystaniu protokołów: OPC, ODBC, DDE oraz innych |
Systemy MES w Polsce dopiero rozpoczynają karierę
Rynek systemów MES i SCADA/HMI należy rozważać osobno. Na świecie rynek SCADA/HMI jest już bardzo dojrzały i charakteryzuje się niską dynamiką wzrostu – średniorocznie 5%. W przypadku systemów MES dynamika jest wyższa. Wynika to z kolejności inwestowania w systemy informa
tyczne. Systemy MES łączą ze sobą dwa światy – produkcję, która działa pod presją rygorów czasowych rzędu sekund, i biznes, którego podstawą są strategie długo-, średnio- i krótkoterminowe, planowanie, kontrola finansowa itp., czyli dłuższe okresy (przeważnie dni, tygodnie, miesiące, kwartały).
Wojciech Kmiecik
pełnomocnik zarządu
ASTOR sp. z o.o.
Patrząc od strony systemów biznesowych, firmy w pierwszej kolejności inwestują w niezbędne do prowadzenia przedsiębiorstwa pakiety biurowe i systemy ERP. Z kolei na poziomie produkcji firmy dostrzegają potrzebę automatyzacji, inwestując w nowoczesne zautomatyzowane maszyny lub modernizując istniejący park maszynowy poprzez dodanie automatyki. Do bieżącej kontroli operatorskiej takich zautomatyzowanych linii produkcyjnych niezbędne są systemy SCADA/HMI, dostarczane najczęściej jako element maszyny.
W Polsce rynek systemów SCADA/HMI wchodzi w fazę dojrzałości, chociaż nadal spodziewałbym się zdecydowanie wyższej niż 5% dynamiki wzrostu. Wynika to z faktu, że polskie przedsiębiorstwa nadal mają jeszcze wiele do zrobienia w kwestii automatyzacji produkcji i procesów przemysłowych, a to z kolei pociągnie wzrost rynku oprogramowania SCADA/HMI.
Systemy MES w Polsce dopiero rozpoczynają karierę, procentowy wzrost tego rynku może więc być znaczny, chociaż ze względu na wciąż niewielką liczbę klientów zainteresowanych wdrażaniem tego typu systemów, rynek jest stosunkowo wąski. Prognozy wzrostu rynku MES w Polsce wydają się optymistyczne, gdyż obserwowane światowe trendy w redukcji kosztów, zwiększaniu elastyczności produkcji, szybszym wprowadzaniu nowych produktów na rynek – to także zagadnienia, które muszą rozwiązać polscy producenci. W tym zadaniu mogą pomóc systemy do zarządzania produkcją i wydajnością, zawierające funkcje systemów MES, rozszerzone o zarządzanie wydajnością produkcji.
Największe korzyści przynosi zastosowanie takiego systemu zintegrowanego z automatyką maszyn i systemem ERP. Firmy, które kilka lat temu zainwestowały w systemy ERP, teraz przekonały się, że to nie wszystko. Korzyści wynikające ze zmian organizacyjnych wprowadzonych przy okazji wdrożenia systemu ERP zostały skonsumowane, teraz pora na doskonalenie kluczowego dla rynkowego bytu firmy obszaru, czyli produkcji. Na podstawie badań przeprowadzonych wśród użytkowników oprogramowania Wonderware można stwierdzić, że zastosowanie dobrej klasy oprogramowania przemysłowego pomaga w skróceniu aż o 32% czasu wprowadzania produktów na rynek, zwiększeniu wydajności o 35%, ułatwia spełnianie norm prawnych i branżowych (HACCP, FDA, ISO), jednocześnie zapewniając zwrot z inwestycji w okresie krótszym niż 5 miesięcy.
W systemy do zarządzania produkcją i wydajnością w pierwszej kolejności inwestują przedsiębiorstwa z branż, w których istnieje wysoka presja na redukcję kosztów i skrócenie czasu dostaw przy ciągłym zwiększaniu liczby wariantów produktu. Obecnie klient ustala cenę, a różnica pomiędzy kosztami a ustaloną przez rynek ceną stanowi zysk firmy. Do takich branż należą: przemysł spożywczy, AGD, motoryzacja i produkcja elektroniczna.
Przeszkodą w stosowaniu systemów SCADA bywa czynnik ekonomiczny
Systemy SCADA znalazły zastosowanie w wielu różnych branżach, takich jak: gospodarka wodno-ściekowa, wytwarzanie i dystrybucja ciepła, transport, automatyka budynków, przemysł elektroenergetyczny, przetwórstwa spożywczego, motoryzacyjny, farmaceutyczny, metalurgiczny, ceramiczny.
Jacek Korczak
Product Manager, SABUR
Można wysnuć wniosek, że najczęściej stosowanie systemów SCADA nie wynika bezpośrednio z przynależności danego przedsiębiorstwa do określonej branży. Czynnikiem decydującym jest skala obiektów i wymagania stawiane systemowi wizualizacji. W przypadku obiektów, gdzie nie są wymagane rozbudowane możliwości systemu SCADA, do sterowania lokalnego można wykorzystać system HMI w postaci paneli tekstowych, graficznych, dotykowych, współpracujących lokalnie z PLC. Jeśli wymagane są dodatkowe funkcje, np. archiwizacja danych historycznych, alarmów, rejestracja poczynań operatora, raporty, wskazane jest zastosowanie systemów SCADA. Przeszkodą bywa tu czynnik ekonomiczny, który wynika nie tyle z kosztów zakupu i uruchomienia samego oprogramowania, co z konieczności wymiany istniejącego systemu sterowania ze względu na jego ograniczone możliwości komunikacyjne lub całkowity ich brak.
System SCADA umożliwia zarządzanie, wizualizację oraz sterowanie procesami technologicznymi i pochodzącymi z nich informacjami w każdym przedsiębiorstwie. Zazwyczaj składa się z kilku głównych modułów, które można dobierać w zależności od oczekiwań względem systemu.
Korzyści ze stosowania systemu Wizcon Supervisor oferowanego przez firmę Sabur to m.in.: obniżenie kosztów budowy nowych systemów, 180 driverów komunikacyjnych, jednoczesna obsługa (integracja) do 32 driverów, wbudowane mechanizmy sieciowe, modyfikacja aplikacji w trybie online bez konieczności jej zatrzymywania, rozbudowany system zabezpieczeń oraz zarządzania autoryzacją, bezpieczny dostęp w czasie rzeczywistym do danych, alarmów i wykresów, analiza danych historycznych za pomocą modułu VCR, tworzenie rozbudowanej logiki sterującej wewnątrz systemu wizualizacyjnego.
Autor: Elżbieta Jaworska, MSI Polska