Rozwiązania IT na miarę czasów
Jak wygląda rynek aplikacji biznesowych dla sektora przemysłowego? Każda branża ma swoją specyfikę. Potrzebuje systemów IT dostosowanych do jej wymagań oraz… rozwiązań na miarę czasów Jakie kolejne nowości przyniesie przyszłość? Jakie wymusi rynek?
Przygotowując informator o produktach i rozwiązaniach IT dla konkretnych branż, sugerowaliśmy się danymi, jakie branże reprezentują nasi czytelnicy. W ten sposób wybraliśmy 12 branż. Przedstawiamy dla nich ofertę ogólną, którą łatwo zaimplementować w każdej branży, oraz rozwiązania specjalistyczne, uwzględniające ich specyfikę. Prezentujemy rozwiązania kompleksowe, o szerokim zakresie funkcji, np. ERP, MRP II, BI, CRM, oraz o ściśle zdefiniowanych zadaniach, np. MES (Manufacturing Execution System), SCADA (Supervisory Control and Data Acquisition), APS (Advanced Planning and Scheduling).
Kondycja polskiej gospodarki
Bank Światowy w opublikowanym w czerwcu 2012 r. opracowaniu „EU11 Regular Economic Report” przedstawił prognozy wzrostu dla dziesięciu najnowszych członków Unii Europejskiej oraz Chorwacji, która wkrótce ma do niej dołączyć. Zgodnie z tymi wynikami polska gospodarka w 2012 r. powinna się zwiększyć o 2,9%. To najlepszy wynik z krajów naszego regionu. Za Polską znalazły się m.in. Litwa (2,3%), Łotwa (2,3%) oraz Słowacja (2,1%). Najgorsze wyniki wśród wschodzących gospodarek Europy zanotują: Słowenia (minus 1,2%), Chorwacja (minus 1,0%), Węgry (minus 0,4%), a nawet Czechy, gdzie BŚ przewiduje stagnację. Analitycy z Banku Światowego szacują, że w 2013 r. polska gospodarka przyspieszy do 3,2%.
Optymistyczne prognozy niosą również wyniki badań firmy Ernst & Young zawarte w wydanym po raz 10. raporcie „Atrakcyjność Inwestycyjna Europy”. W ciągu najbliższych trzech lat Polska będzie po Niemczech drugim najbardziej atrakcyjnym w Europie krajem do lokowania inwestycji. Polskę za najlepsze miejsce do inwestycji uważa co dziesiąty ankietowany inwestor, 35% badanych wybrało Niemcy, 8% Wielką Brytanię, a 7% Rosję (źródło: PAIiIZ). Ernst & Young przepytała 840 decydentów z firm prowadzących działania w skali międzynarodowej. Wśród respondentów byli głównie potencjalni inwestorzy.
Autorzy raportu podkreślali stabilną sytuację makroekonomiczną Polski, która jako jedyny kraj w UE uniknęła recesji w 2009 r., a od początku kryzysu osiągnęła najwyższy wzrost. Jako atuty Polski (poza stabilną sytuacją makroekonomiczną) eksperci E&Y wymienili dostępność dobrze wykwalifikowanych i produktywnych pracowników, przyjazny biznesowi klimat i przejrzyste systemy podatkowy i prawny.
Mimo że liczba projektów BIZ (bezpośrednie inwestycje zagraniczne) w Polsce spadła rok do roku o 15% (ze 143 do 121), ich jakość wydaje się coraz wyższa. Polska przestaje być dla gospodarek rozwiniętych miejscem, w którym znajdą tanie „ręce do pracy”. Inwestycje zaczynają być coraz bardziej zorientowane na potencjał intelektualny pracowników.
Kryzys w strefie euro nie zahamował napływu inwestycji zagranicznych do Europy. Jak wynika z raportu Ernst & Young, liczba inwestycji w ciągu ostatnich pięciu lat wzrosła o 4% i osiągnęła rekordowy poziom 3906 projektów. Natomiast liczba stworzonych dzięki BIZ miejsc pracy była najwyższa od 2007 r. i wyniosła ponad 157 tys.
W skali całego świata Europa pozostaje drugim najatrakcyjniejszym kierunkiem inwestycyjnym po Chinach. Największym inwestorem w Europie jest nadal USA – firmy z tego kraju stworzyły prawie 42 tys. miejsc pracy. Drugim największym inwestorem byli Niemcy, a trzecim Brytyjczycy. Zauważalny jest również wzrost znaczenia Chin jako inwestora. Liczba projektów chińskich w Europie wzrosła w roku 2011 o 22% w porównaniu do 2010 r.
Potrzeby klientów
Jak kształtuje się popyt na aplikacje biznesowe? Międzynarodowe badanie wykonane przez TNS Sifo na zlecenie firmy IFS wykazało, co jest istotne dla dyrektorów działów IT przy rozpoczynaniu projektów związanych z oprogramowaniem biznesowym. Zbadano podejście 216 decydentów w USA, Wielkiej Brytanii, Niemczech, Szwecji i krajach Beneluksu do kwestii zwrotu z inwestycji, strategii nabycia i relacji z dostawcą przy zakupie aplikacji biznesowych. Pięć najważniejszych czynników, na które zwracają uwagę dyrektorzy działów IT przy rozpoczęciu projektu ERP, to:
- Elastyczność i skalowalność systemów
- Innowacyjny i proaktywny dostawca oprogramowania
- Dobre zrozumienie działania firmy
- Zaangażowanie przedstawicieli dostawcy
- Zorientowanie systemu na użytkownika
Badanie pokazuje również, że dyrektorzy IT zwracają uwagę na „miękkie” wartości. Zaangażowanie przedstawicieli dostawcy uważają za równie ważne jak zorientowanie systemu na użytkownika.
Z kolei w badaniu „Customer Engagement Survey 2012”, przeprowadzonym na zlecenie firmy QAD Polska w polskich firmach produkcyjnych, wśród kluczowych wyzwań stojących przed branżą produkcyjną respondenci wskazywali lepszą kontrolę nad kosztami (57,6%) oraz lepsze wykorzystanie zasobów produkcyjnych (54,5%). Rozpatrując główne kierunki zmian w zarządzaniu w firmie, szefowie działów IT wymieniali redukcję kosztów działalności wytwórczej (60,6%) i poprawę rentowności produkcji (45,5%).
W sektorze produkcji informatyzacja przedsiębiorstwa jest postrzegana jako gwarant rozwoju biznesu i ważny czynnik wzrostu konkurencyjności – to wniosek z przeprowadzonego w 2011 r. przez Xevin-Consulting badania „Informatyzacja procesów zarządzania w polskich przedsiębiorstwach – Trendy i opinie”. Około 62% badanych menedżerów stwierdziło, że widzi potrzebę inwestowania w informatyzację wszystkich obszarów, choć 38% nie widzi takiej potrzeby w najbliższym czasie.
Oczekiwania przedsiębiorców związane z wdrożeniem systemów informatycznych dotyczą:
- zwiększenia zysków przy jednoczesnej optymalizacji kosztów zatrudnienia,
- poprawy efektywności zarządzania kapitałem,
- zwiększenia sprzedaży,
- poprawy wydajności produkcji i logistyki,
- poprawy organizacji pracy,
- poprawy wydajności związanej z poprawą obiegu informacji,
- wsparcia procesów zarządzania poprzez przyspieszenie analizy danych z różnych obszarów.
Zgodnie z wynikami badania najlepiej zinformatyzowanym obszarem gospodarki są finanse, a wymagającym największych inwestycji i wskazywanym jako konieczny do informatyzowania w pierwszej kolejności pozostaje obszar produkcji. Prawie 80% badanych przedsiębiorców zadeklarowało, że przeznacza na informatyzację do 10% ogólnych wydatków firmy, tylko 8% deklaruje, że wydatki te sięgają 20% w skali roku.
W okresie globalnego spowolnienia gospodarczego polskie przedsiębiorstwa produkcyjne nauczyły się monitorować koszty i szukać możliwości ich ograniczenia. Obserwowany jest trend wyszczuplania (lean) i optymalizacji najważniejszych procesów. Ważne jest sprawne zarządzanie gospodarką magazynową zarówno na etapie surowców, jak i wyrobów gotowych, zaawansowane planowanie produkcji i terminów dostaw, a także utrzymywanie ciągłości działania hali produkcyjnej.
Przyszłość w informatyce
Dla 62% firm średniej wielkości, zajmujących się dystrybucją i handlem, najszybszym sposobem na podniesienie zysków jest usprawnienie zarządzania cenami i promocjami dzięki rozwiązaniom IT – wynika z badań Forrester Consulting (luty 2012). Respondenci, także z Polski, wskazali ponadto zwiększenie lojalności klientów i efektywniejsze planowanie popytu i podaży jako kluczowe czynniki umożliwiające uzyskanie przewagi nad konkurencją.
W przypadku 42% respondentów głównym powodem inwestowania w IT jest nasilająca się ekspansja dużych firm, które nie tylko umiejętnie wykorzystują efekt skali, ale też potrafią zoptymalizować swoje procesy biznesowe dzięki rozwiązaniom IT. Kiedy przed wybuchem kryzysu na światowych rynkach finansowych w 2008 r. popyt na dobra konsumpcyjne utrzymywał się na relatywnie wysokim poziomie, najprostszym sposobem w walce z konkurencją było podniesienie marży, otwarcie nowych sklepów i uruchomienie handlu przez Internet. I choć dzisiaj średni detaliści dalej przypisują najwyższy priorytet tym inicjatywom (podniesienie marży – 24%, otwarcie nowego sklepu – 23%, e-handel – 16%) to jednocześnie przyznają, że poważnym zagrożeniem dla maksymalizacji zysków są m.in. nie najlepsze perspektywy gospodarcze (40%) i konkurencja ze strony detalistów działających wyłącznie w Internecie (36%).
Jak wynika z badań Forrester Consulting do generowania zysków w jak najkrótszym czasie potrzeba m.in. lepszego planowania cen (61%), zwiększenia lojalności klientów (44%), lepszego prognozowania i uzupełniania zapasów (53%), lepszego planowania asortymentu (50%), ulepszonego zarządzania łańcuchem dostaw (48%) i zarządzania popytem (48%), a także poprawy procesu informacyjnego o zapasach na magazynie.
Tymczasem w sektorze przemysłowym coraz większą rolę odgrywają rozwiązania do tej pory wykorzystywane głównie w innych gałęziach gospodarki, np. systemy Business Intelligence. Eksperci firmy Gartner prognozują, że do 2014 r. światowy rynek BI będzie wzrastać około 10% rocznie. Podobnie analizy Forrester Research (raport „The Top 10 Technology Trends EA Should Watch: 2012 To 2014”) wykazują, że Business Intelligence będzie najszybciej rozwijającym się narzędziem wśród nowoczesnych technologii w najbliższych trzech latach (maj 2012 r.).
Trendy
Top trendy IT 2012 według Gartnera: wirtualizacja, efektywność energetyczna, sieci społecznościowe, cloud computing i mobile computing.
Dostawcy aplikacji biznesowych, w tym ERP, promują nowe wersje swoich produktów jako systemy pracujące w modelu cloud computing, które łatwo zintegrować z innymi systemami. To ewolucja sposobu oferowania oprogramowania. Ewolucja, ale nie rewolucja. Model ASP, czyli dzierżawy oprogramowania istniał już w latach 90. XX w., choć w tamtych czasach nie był popularny. Potem rozwinął się outsourcing i modele SaaS (oprogramownaie jako usługa) oraz IaaS (infrastruktura jako usługa).
Światowy kryzys gospodarczy nie wpłynął negatywnie na kondycję branży BPO (outsourcing procesów biznesowych) w Polsce. Na przekór panującym tendencjom rodzimy rynek outsourcingu nadal dynamicznie się rozwija. Rok 2012 zapowiada się równie obiecująco jak 2011. Z pomocy zewnętrznego partnera korzystają już nie tylko międzynarodowe korporacje, ale także małe i średnie przedsiębiorstwa. Dla wielu z nich zlecenie części procesów stało się bowiem ważnym elementem strategii zarządzania i doskonałym rozwiązaniem biznesowym. Współpraca z outsourcerem nie tylko przynosi znaczne oszczędności, ale także zapewnia efektywniejsze realizowanie kluczowych zadań, bezpośrednio wpływając na budowanie przewagi konkurencyjnej.
Stopniowo korzyści płynące z zastosowania outsourcingu zaczynają dostrzegać także nowe sektory, np. energetyczny. W tej branży widać zainteresowanie outsourcingiem call i contact center – nowe szanse dla graczy na tym rynku stanowią bowiem projekty sprzedażowe polegające na pozyskiwaniu klientów zainteresowanych zmianą dostawcy energii.
Według prognoz IDC wydatki w 2012 r. na rozwiązania mobilne, usługi w modelu cloud, sieci społecznościowe oraz technologie do analizy niestrukturalizowanych danych (big data) powinny wrosnąć ok. 18%, a do roku 2020 mają stanowić co najmniej 80% wzrostu wszystkich wydatków na IT.
Według badań Lexmarka (wśród 710 biurowych pracowników spośród następujących krajów – Belgia, Francja, Niemcy, Włochy, Holandia, Polska, Portugalia, Hiszpania, Szwecja, Wielka Brytania i Węgry) ponad połowa pracowników (55%) regularnie korzysta w pracy z prywatnych urządzeń mobilnych. Pracownicy zapytani, jakich urządzeń mobilnych używają w miejscach pracy, najczęściej wskazywali iPhony (36%) i smartfony (24%), iPady (23%) i Blackberry (19%).
Mimo że możliwość drukowania materiałów firmowych z urządzeń mobilnych pracowników jest ważna lub bardzo ważna, tylko nieliczni pracownicy w pełni wykorzystują możliwość druku z urządzeń mobilnych (77% badanych robi to rzadko albo nigdy). Może to być spowodowane faktem, że firmy nie są dobrze przygotowane do wspierania i integracji mobilnych urządzeń pracowników. 47% ankietowanych zauważa, że ich firma nie prowadzi żadnej polityki dotyczącej używania prywatnych urządzeń mobilnych.
Konkurencja na polu cloud computing rozgorzeje na dobre, ponieważ strategiczny punkt ciężkości IT przesuwa się od budowy infrastruktury do tworzenia platform aplikacyjnych i ekosystemów. Trwa walka o dominację platformy dla przedsiębiorstwa między uznanymi graczami, takimi jak IBM, Microsoft i Oracle, napotykającymi poważne wyzwania ze strony Amazon, Google, Salesforce.com czy VMware. Należy również spodziewać się licznych fuzji i przejęć między firmami szukającymi przewagi konkurencyjnej.
Według prognoz IDC w 2012 r. polski rynek IT wzrośnie o 4% (do 10,65 mld USD), w tym rynek oprogramowania o 6% (do 1,54 mld USD), usług o 4% (do 3,2 mld USD), a sprzętu o 3% (do 5,92 mld USD).
Cloud computing
Badani przez IDC Manufacturing Insights producenci (raport „Business Strategy: Cloud Computing in Manufacturing”, czerwiec 2011 r.) zidentyfikowali trzy główne korzyści biznesowe systemów opartych na przetwarzaniu w chmurze. Są to: zmniejszenie całkowitych kosztów zakupu sprzętu, poprawa wydajności personelu IT i poziomu usług świadczonych użytkownikom końcowym, obniżenie całkowitych kosztów zakupu i utrzymania licencji oprogramowania.
Czy zaprezentowane prognozy mają szansę się spełnić? Branże przemysłowe ostrożnie przyglądają się nowym modelom. Czy przełamią te rezerwę?
W opinii analityków Gartnera zapotrzebowanie na usługi w chmurze będzie nadal rosło – przychody w tym segmencie powinny zwiększać się 4 razy szybciej niż w całym rynku IT (na razie 2% udziału w rynku). Wartość sprzedaży rozwiązań cloud wyceniono w 2011 r. na 89 mld USD, w 2015 r. ma być już 177 mld USD. Firmy powinny również więcej wydawać na usługi SaaS – obecnie 10% udziału w segmencie oprogramowania dla biznesu, w 2015 r. 15%.
Jakie są perspektywy rozwoju chmury obliczeniowej w Polsce? Zlecone przez Cisco Poland badanie wykazało, że prawie co drugie duże przedsiębiorstwo z ankietowanej próby (42%) deklaruje korzystanie z rozwiązań opartych na chmurze obliczeniowej, a następne 9% badanych deklaruje chęć wprowadzenia tej technologii w 2012 r. Badanie przeprowadziła firma PBS DGA wśród 302 firm zatrudniających powyżej 150 osób, reprezentujących takie sektory gospodarki jak produkcja, handel, administracja i usługi (w tym IT).
42% ankietowanych w Polsce deklaruje korzystanie z rozwiązań cloud computing. 77% z nich korzysta z chmury prywatnej, 20% z publicznej, a 17% z modelu hybrydowego (niektóre firmy używają więcej niż jednego modelu chmury). Najczęstsze zastosowanie stanowią aplikacje biznesowe, takie jak CRM i CRP (zwłaszcza wśród firm o zatrudnieniu 250+) oraz biurowe (odpowiednio 67 i 57% odpowiedzi). W następnej kolejności są wirtualizacja desktopów (41%) oraz narzędzia do współpracy, wymiany plików i komunikacji (35%).
Realna oferta
Jak wygląda rynek IT dla sektora przemysłowego? W naszym zestawieniu najliczniej reprezentowana jest kategoria „systemy klasy ERP”. Rozwiązania te obejmują wszystkie procesy produkcji i dystrybucji, integrują różne obszary działania przedsiębiorstwa, usprawniają przepływ krytycznych dla jego funkcjonowania informacji i zapewniają błyskawiczne reagowanie na zmiany popytu. Zintegrowany system ERP umożliwia symulację różnorodnych działań, analizę ich przebiegu oraz skutków, co pozwala na lepsze planowanie i zarządzanie procesami w przedsiębiorstwie.
Każda branża produkcyjna ma trochę inne wymagania. Na przykład w branży farmaceutycznej ważna jest kontrola jakości produktu oraz zgodność z wymaganymi normami, czyli potrzebne są systemy do monitorowania parametrów środowiska produkcyjnego, wizualizacji produkcji, zarządzania produkcją wsadową (recepturową) itd. W branży motoryzacyjnej przydatne są systemy PLM (zarządzanie cyklem życia produktu), zawierające oprogramowanie do projektowania produktów i symulacji na wczesnym etapie, zanim prototyp trafi na taśmę produkcyjną, a także rozwiązania lean zapewniające skracanie drogi od producenta do klienta. W branży energetycznej niezbędne są systemy billingowe oraz GIS…
Jakie kolejne nowości przyniesie przyszłość? Jakie wymusi rynek? Sektor przemysłowy jest ciągle chłonnym rynkiem. W dodatku coraz bardziej świadomym swoich potrzeb i sam inspiruje pomysły na nowe.
Autor: Elżbieta Jaworska